Natuurspoorjournaal #74 - Ik zie een otter

Modder, water, ijs. Ik zie een otter...

Een tijdje geleden stuurde ik een mailtje stuurde aan collega's over de CyberTracker Evaluation die in Nederland zou worden gehouden. Het leek mij wel goed om mijn kennis van diersporen eens te toetsen via een gestandaardiseerd systeem dat zowel in Afrika en Noord-Amerika zijn waarde had bewezen. Bovendien hoorde ik goede verhalen over de Amerikanen die het 'examen' zouden afnemen. Maar ik kreeg mijn collega's niet meteen enthousiast.

Grapjes waren er wel, over indianen en in camouflagekleuren achter dieren aan sluipen. Maar het meest opmerkelijke argument om het te laten schieten was dat 'we' niet worden 'afgerekend op zoogdieren'. Nou zijn er natuurlijk meer diergroepen die sporen achterlaten en zo hun aanwezigheid verraden, maar er zijn, geef ik grif toe, eenvoudiger manier om vast te stellen of ergens een roerdomp zit dan op basis van een pootafdruk.

Maar goed, we worden er inderdaad niet op afgerekend door de provincie die tegenwoordig de subsidies verstrekt. Waar het mij bij het kijken naar diersporen om gaat, is dat je een veel bredere blik krijgt op het gedrag van dieren. Het is een soort wisselwerking. Door het gedrag live te bestuderen, zie je het verhaal achter de sporen. En daarna kun je vaak op basis van sporen het verhaal reconstrueren zonder het dier gezien te hebben. Het scherpt je waarnemingsvermogen en sterkt je verbeeldingskracht. En met een beetje goede wil heb je uiteindelijk een mooi verhaal te vertellen.

Terug naar de Amerikanen. Ze heten trouwens Casey McFarland en David Moskowitz. Deze mannen beheersen het lezen en volgen van sporen tot in de perfectie. Denk ik. Terwijl ik nog bezig ben om van een prent te beoordelen of het om een konijn of haas gaat, hebben zij de soort, de specifieke voet en de gang al bepaald. Daarbij verplaatsen ze zich zonder moeite in het dier en zien wat het daar deed en waarom. Handig.

Ik beheers het vak nu een heel klein beetje en zie steeds vaker in een ogenschijnlijk leeg landschap een scala aan dieren voorbij komen en wat ze hebben gedaan. Gisteren was ik bijvoorbeeld met René Nauta op pad. Op de cameraval die weken onder een brug had gestaan, stond niet de gehoopte otter. Maar de uitwerpselen even verderop waren onmiskenbaar. Even verder zat een dam in de waterloop. 'Laten we daar even gaan kijken. Daar moet hij het water uit', stelde René voor.

We zagen een mooie wissel over de oever naar de andere kant van de dam. Vlak voor het water lag een hoopje bijeen gekrabd zand, dertig centimeter daar vandaan een minuscule maar redelijk verse spraint. Het dun laagje ijs aan de kant was kapot in een mooie halve cirkel. Ik zag vervolgens hoe de otter van de ene naar de kant was gelopen, even deze blijkbaar belangrijke plek vlak voor het water had gemarkeerd om vervolgens met zijn voorpoot op het ijs te stappen. 'Oei, dat houdt nog niet', moet hij gedacht hebben om vervolgens met een soepele beweging in het water te glijden. En als ik mijn fantasie de vrije loop laat zie ik hem ook nog even tegen de achterkant van het cameravalpaaltje schuren. Gewoon om mij te pesten...

Het was een prachtige waarneming en hopelijk een mooi verhaal. En daar mag je me trouwens best op afrekenen.