Natuurspoorjournaal #72 - Wilde zwijnen met geweren

Spoor van wild zwijn. Bij de pijltjes
zijn de sporen van de houwers te zien.

Ik moet er nog even aan wennen, het vakjargon (aanspreken) dat wordt gebezigd rond dieren als edelhert en wild zwijn, of eigenlijk moet ik zeggen roodwild en zwartwild. Veel van die termen zijn afkomstig uit de wereld van de jacht en het boeit me wel hoe die geheel eigen vocabulaire is ontstaan, laveien voor foerageren, kaalwild voor herten die geen gewei dragen, lopers voor poten. Het mooiste woord dat ik tot nu heb gehoord is houwers.

Ik leerde het woord kennen bij een diersporenexcursie op de Veluwe met een tiental natuurgidsen van Staatsbosbeheer. In het mosplakkaat op de stamvoet van een kleine eik was een stuk opengewerkt. Ik was er aan voorbij gelopen, in gedachten al bij de boommarterboom die ik verderop wist te staan. 'Weet je wat dit is?', vroeg een van de deelnemers. Er ging eerlijk gezegd niet meteen een lichtje branden
   'Het is van wild zwijn, je kunt de sporen van de houwers nog zien.'

En toen gebeurde er in mijn hoofd iets grappigs. Ik dacht dat met houwers de bijhoeven werden bedoeld, daar hadden we het een groot deel van de ochtend immers over gehad. Ik zag een varken voor me dat uit de top van de boom was afgedaald en dat zich op het laatst schrap zette voor een klein maar galant afsprongetje. De houwers hadden daarbij twee evenwijdige remsporen achtergelaten, de hoef had een stuk mos voor zich uitgeduwd.

'Hoe gaat dat dan in zijn werk?', vroeg ik voorzichtig. Ik heb inmiddels geleerd mijn vooroordelen in diersporenland ver naar de achtergrond te verdringen.
   'Nou gewoon, hij zet zijn snuit in het mos en gaat met zijn kop omhoog.'

Aha. Houwers zijn dus de grote 'slagtanden' van een keiler, oftewel een beer, een volwassen mannelijk wild zwijn. Als kind dacht ik trouwens dat die dingen slachttanden heetten. In dieren die een paar van die imposante werktuigen hadden, zag ik wel een analogie met onze plaatselijke slager Cramer. Maar goed, houwers dus. Weer wat geleerd.

Ik word vast nog wel eens een volleerd aanspreker. Of niet, want in een boek over wilde zwijnen lees ik later dat die houwers eigenlijk geweren heten en dat leidt weer tot geheel nieuwe beelden in mijn hoofd.