Eenoog bunzing

Film Theo Bus

In het land der blinden is eenoog koning... Maar wat als het land vol is met concurrenten die nog allebei hun kijkers kunnen gebruiken? Regelmatig komen mijn onderzoeksmaatje Tonnie Sterken en ik op cameravalbeelden dieren tegen die aan één oog blind lijken te zijn. Oftewel, op de cameravalbeelden is te zien dat maar één van beide ogen licht reflecteert. Conclusie, hij moet wel blind zijn aan dat andere oog. (Edit: Maar misschien zijn er andere oorzaken. Dan hoor ik het graag!)

Zo hebben we een steenmarter in de buurt van Veenhuizen die zich al meer dan een jaar prima lijkt te redden. En nu had Tonnie via Theo Bus een filmpje met daarop een prachtige, ogenschijnlijk zeer vitale, bunzing. Als hij richting camera kijkt, zie je dat het een 'eenoog' is. Maar hoe erg is dat nou?

Veel onderzoek is er niet naar gedaan. Wat wel bekend is, is dat het gehoor en de reukzin bij een bunzing belangrijker zijn voor een succesvolle jacht, dan een goed zicht. Er wordt gesuggereerd dat ze 's nachts beter zien, dan overdag. Maar dan nog, prooien worden vooral met de neus opgespoord, zoals ook weer bevestigd wordt in de prachtige nieuwe monografie Polecats van Johnny Birks. 

In hoeverre een eenoog-bunzing in het nadeel is ten opzichte van zijn soortgenoten - en dus concurrenten - is gissen. Van bunzingen wordt beweerd dat ze minder territoriaal zijn dan andere materachtigen. In die zin zou concurrentiedruk dus ook minder van belang kunnen zijn. Bovendien, zo dik is het niet meer gezaaid met andere bunzingen. De intensivering van het cultuurlandschap zal daar ongetwijfeld een rol in spelen. 

En een interessante vraag die mij geregeld op mijn marterlezingen wordt gesteld is, in hoeverre steenmarter als concurrent van bunzing moet worden gezien. Ze maken deel uit van hetzelfde 'gilde' en hebben enige overlap in hun voedselkeuze en habitat. Verdrijven zij niet alle bunzingen? Ik geloof dat niet. 

Als je naar het voorkeurshabitat en voedselkeuze van de bunzing kijkt, moeten otter en Amerikaanse nerts eerder als concurrent worden gezien (als je al in dat soort termen wilt denken). Vooral van Amerikaanse nerts wordt gezegd dat hij stevig effect kan hebben op de bunzingpopulatie. De onvolprezen Vadim Sidorovich heeft in Wit-Rusland bijvoorbeeld aangetoond dat de geslachtverhouding in een bunzing-populatie drastisch kan veranderen als de Amerikaanse nerts voet aan de grond krijgt. 

De relatief kleine bunzing-vrouwtjes verliezen het van de nerts-mannen. Daardoor verschoof het aandeel bunzing-vrouwtjes in een door Sidorovich bestudeerde populatie van 43% naar 5%. Ook zag hij dat het gewicht van de vrouwtjes toenam na de komst van de nertsen. Kortom, die Amerikanen moet je wel in de gaten houden, al lijken die het in Nederland in het wild een stuk minder goed te doen dan in andere Europese landen. 

Over het hoe en waarom van oplichtende ogen bij dieren heeft Jeroen Kloppenburg al eens een leuk stuk op zijn website geschreven. Je vindt het hier.