Natuurtoneel

Soms wens je dat je macht hebt over het weer of over de agenda van mensen. Afgelopen vrijdag stond er een nachtzwaluw-excursie in het Drents-Friese Wold op het programma. De kapvlaktes en heidevelden rond de Kale Duinen zijn een goede plek om nachtzwaluwen waar te nemen. In de late schemering worden ze actief en laten dan een snorrende (of ratelende zo u wilt) zang horen. Met een beetje geluk wordt het gezang afgesloten met een partijtje vleugelklappen dat wordt ingeleid met een stotterend gepiep. Als je deze omschrijving zo leest niet iets waarvoor je nog zo laat de deur uitgaat. De werkelijkheid is anders, al kan dat natuurlijk ook alleen in mijn werkelijkheid zijn.

Magertjes
Vrijdagavond was het echter koud, een graad of elf maar. Te koud. Geen insect te bekennen en derhalve ook geen nachtzwaluwen. Althans, niet echt wat je een kwaliteitswaarneming kunt noemen. Heel even liet een mannetje zich horen, op het eind van de excursie. De eer was gered, maar ik vond het een beetje magertjes.
Hoe anders was dat gisteravond. Met mijn vrouw en schoonouders toog ik naar dezelfde plek. Rond tien uur zakte de zon braaf rood onder de horizon. Alsof het een startschot betrof maakte zich uit de bosrand een tiental rosse vleermuizen los. De batdetector raakte enigszins van slag van al het getjoep en getik. Wat een prachtig schouwspel zo in de open vlakte.
Langs de randen van het toneel vloog af en toe een knorrende houtsnip. Zanglijster en merels deden een poging het voorjaar terug te zingen en in de late schemering zoals in de boekjes staat begon zowaar een nachtzwaluw te ratelen. Daarna nog een. Ze vlogen rondjes. Je kon horen dat ze ergens op een zangpost zaten en hun kop naar ons toe (geluid wordt sterker) en van ons af draaiden (geluid zwakt af). Ik had het plaatje al in mijn hoofd gemaakt, toen het beeld zich niet alleen in mijn werkelijkheid maar ook voor de ogen van mijn aangename gezelschap ontvouwde.

Applaus
Op een uitstekende tak van een grove den streek een nachtzwaluw neer. Binnen een onwaarneembare tijdspanne werden nachtzwaluw en tak een. Het gesnor begon. Een minuut lang konden we geniet van dit tafereel. Daarna verdween de vogel weer in de duisternis. Het geratel ging buiten ons gezichtsveld door. Het kwam uit de richting van waar al enige tijd een vrouwtje zat de piepen. Man zag in het gesmoorde gepiep een uitnodiging zijn gesnor te beeindigen met een prachtige vleugelklapsessie. Het leek wel een applaus voor zijn eigen magistrale optreden... Natuurtoneel in optima forma.



Geprepareerde nachtzwaluw.