Theorie
In theorie komen die cirkels op de kaart overeen met het territorium. Echter… Dit kunstje gaat op voor vogelsoorten die redelijk honkvast zijn zoals een koolmees of merel. Een zwarte specht heeft echter een territorium van enkele honderden hectares. Dat territorium struinen ze af tot in alle uithoeken, waarbij ze voortdurend doen waarom ik ze onder meer zo bewonder: luidkeels hun aanwezigheid kenbaar maken. In de praktijk kun je in je bosgebiedje op een inventarisatieronde zo’n zwarte specht in drie uithoeken horen roepen. Ha, denk je dan, drie zwarte spechten. Mooie score. Maar waarschijnlijk is het steeds dezelfde. Wil je echt weten hoeveel beesten er in een gebied zitten, dan ontkom je er dus niet aan om je wat meer te verdiepen in de soort.
Hoe gaat het?
In 2008 heeft de Werkgroep Avifauna Drenthe (www.avifaunadrenthe.nl/) de zwarte specht uitgeroepen tot Vogel van het Jaar. De bedoeling was om te bepalen hoe het met deze prachtige vogel in Drenthe gaat. Resultaat: in heel Drenthe broeden er waarschijnlijk niet meer dan 60 tot 70 paar. Dat komt omdat ze houden van oudere bossen en die zijn er nog steeds niet zoveel. Dikke en rechte beuken hebben de voorkeur om een nestholte in uit te hakken en het liefst moet de stam tot over een lengte van een meter of tien zonder zijtakken zijn. Ook grove dennen doorstaan soms de zwarte spechten-toets, maar dikke grove dennen zijn nog weer een stuk zeldzamer dan dikke beuken.
Woningleverancier
Holtes van zwarte spechten zijn trouwens niet alleen belangrijk voor zwarte spechten zelf. Diverse andere diersoorten maken gebruik van deze woningen om hun jongen groot te brengen. Kauw, holenduif, bosuil, hoornaar en boommarter; allemaal zijn ze afhankelijk van het hak- en breekwerk van de Drycopus martius, zoals Linnaes hem in 1758 noemde. De Zweedse natuurvorser zag hem blijkbaar vooral in eiken hakken, want de letterlijke vertaling van het Latijn is zoiets als aan Mars gewijde eikeboomhakker. Dus… In Zwitserland, waar ik graag kom, hakken ze hun holtes overigens zonder scrupules uit in larixen of zwarte dennen. Zo kieskeurig is hij blijkbaar ook weer niet.
Eigenaardigheden
Zoals ik al zei, al die fantastische ver dragende geluiden die hij produceert zijn van Callasiaanse schoonheid. Kru-kru-kru-kru of KlIE-eh of de beroemde lach die veel op die van de groene specht lijkt: kwie-kwie-kwie-kwie-kwie. Nou ja, luister hier maar eens. En zo heeft dat beest allerlei eigenaardigheden die hem bijna net zo leuk en interessant maken als de gaai. Daar steek ik later nog een keer de loftrompet over. Nu eerst even nagenieten van die zwarte specht die we vanmiddag verwoed zagen hakken in de voet van een dode grove den. Wat een geweld! O natuurlijk, geweld, oorlog, Mars. Ik begrijp die Linneas ineens een stuk beter…
Mannetje zwarte specht. Vrouwtje heeft een kleinere 'hanekam'. (foto Jan Duker)
Hoi Aaldrik,
BeantwoordenVerwijderenDeze reactie gaat niet over de zwarte specht,(ik vind het al leuk dat ik vanuit mijn favoriete plekje langdurig de gedragingen van de grote bonte kan volgen), maar over je oproep een foto te plaatsen van mijn mooiste boom. Je link naar Picasa werkt namelijk niet.
Verder denk ik dat de sporenfoto een nestkast betreft, die door een steen-(of boom-)marter wordt gebruikt en waar de marter zijn prooi, waarschijnlijk een houtduif, naar binnen heeft getrokken.
Wil