BosBlog (5) Het bos van Asterix en Obelix

In mijn jeugd was bos een synoniem van natuur. Ik woonde op de kale vlakte van het Groningse land en ging in het weekend of in de vakanties regelmatig naar de Drentse of Veluwse bossen. Die lagen toen heel ver weg, kan ik me herinneren. En altijd was ik weer een beetje teleurgesteld dat het bos waar wij kwamen in de verste verte niet leek op het bos uit de stripboeken over de avonturen van Asterix en Obelix die ik verslond. Hoe kon dat?

Gedierte
Wat ik het meest opmerkelijk vond was dat we in die Drentse en Veluwse bossen bijna nooit dieren zagen. Volgens de strips van Asterix en Obelix wemelde het in het bos juist van de wilde everzwijnen en ander gedierte. De openingstekeningen in De Odyssee van Asterix laten dat bijvoorbeeld prachtig zien. Maar waarom zijn er in de Nederlandse bossen zo weinig beesten te zien? Letten we niet goed op of waren ze er gewoon niet?

Exoten
Sinds is voor boswachter studeer, heb ik geprobeerd bovenstaand raadsel op te lossen. Deze zoektocht werpt echter voortdurend nieuwe vragen op. Bijvoorbeeld: is het ‘opruimen’ van exoten wel nodig, moet bos altijd ecologische waarde hebben of mag het ook over mooi of lelijk gaan; moet je echt om de vijf jaar dunnen om een gezond bos te krijgen; moet dat dunnen overal op dezelfde manier; hoe reageren bosbewonende beesten als vogels en eekhoorns daarop; waar willen we eigenlijk naar toe met het bos en willen we allemaal hetzelfde; hoe ziet dat er dan uit; zijn er voorbeelden elders in Europa; hoe zag oerbos er in Drenthe eigenlijk uit; en over welk oerbos hebben we het dan; welke invloed hebben wij als mens op het bos? Zucht.

Vragen
U ziet het, vooral heel veel vragen. En dat in dit meningentijdperk. Om van een vrager een meninger te worden, heb ik me in de afgelopen jaren daarom door een meter of twee literatuur over bossen, bosgemeenschappen en bosbeheer heen geworsteld en heb diverse bosgebieden en bosreservaten in Nederland en Europa bezocht. Daarnaast ben ik een aantal onderzoekjes gestart om ecologische relaties tussen bossoorten beter te begrijpen. Zo heb ik gekeken naar de ontwikkeling van bosvogels in Mensinge, de teruggang van ransuilen onderzocht, de roofvogelstand in de boswachterij Veenhuizen in kaart gebracht, ik probeer te achterhalen waar boommarters zich ophouden en waarom, ik kijk naar hoe dassen gebruik maken van het bos, probeer te begrijpen hoe bosbodems en ouderdom van bossen zich verhouden tot de plantengroei en ben geboeid geraakt door de rol van schimmels, mieren en gaaien en in het bos. Niet in de laatste plaats ben ik geïntrigeerd door de vraag wat mensen in het bos te zoeken hebben…

Kennis
In die jaren heb ik dus veel kennis opgedaan. Maar ben ik ook wijzer, of een meninger, geworden? Ik weet het niet. Ik kom er weo steeds meer achter dat bossen enorm complexe systemen zijn en dat goed of fout in termen van bijvoorbeeld beheer nauwelijks kan bestaan. Toch wil ik mijn ‘kennis’ graag delen, misschien wel in de hoop dat we allemaal vooral meer vragen gaan stellen en minder mening hebben. In mijn lezing zal ik uitgebreid stilstaan bij de geschiedenis van het bos in Nederland en in Drenthe in het bijzonder, welke invloed wij daar als mensen op hebben gehad, hoe de bossen in Drenthe er nu voor staan en hoe het er in de toekomst uit kan zien. En het grappigste is misschien wel dat ik me helemaal niet door die twee meter literatuur heen had hoeven worstelen. In de albums van Asterix staat alles, soms in een paar tekeningen, kort en bondig weergegeven. Misschien is het allemaal wel veel minder serieus en complex dan we denken…



Zo simpel kan het zijn ;-) Uit: Asterix en het Romeinse lusthof.