Natuurspoorjournaal #73 - De kikkermoordenaar

Bruine kikker op ca. 1 meter hoogte.

Zo'n dag dat je afspreekt om het veld in te gaan, maar dat het weer dreigt er een zeiknat gebeuren van te maken. Wat doe je dan? Gaan! Meestal blijft het gewoon droog, heel soms word je wel nat. Maar ook dat heeft een voordeel, de koffie smaakt na afloop nog lekkerder. 

Ik worstel de laatste tijd een beetje met de manier waarop ik mijn dierspoorlezingen en -excursies moet vormgeven. Door een combinatie van enthousiasme en kennisdiarree is de informatiestroom vooral bij lezingen zo groot dat ik me afvraag of er überhaupt iets beklijft. Bovendien is een foto van een spoor dubbeldood. 

Aan de andere kant raak ik er ook steeds meer van overtuigd dat het lezen en interpreteren van diersporen een belangrijke bijdrage kan leveren in de bescherming van natuur. Onverschilligheid is immers een groot gevaar. Wat niet weet, wat niet deert. Door mensen te wijzen op sporen maak je dieren 'zichtbaar' die je niet ziet. Het prikkelt bovendien je inlevingsvermogen. Wat heeft dat deed dat dier hier eigenlijk? Wat heeft zo'n dier nodig? Welke invloed hebben wij als mens op zijn leefomgeving? Dat besef, of noem het voor mijn part bewustzijn, heeft mijn kijk op de dagelijkse werkelijkheid in ieder geval drastisch veranderd. 

Genoeg geepibreerd, even terug naar de harde werkelijkheid. Vandaag ben ik dus met een groepje oud-cursisten van de IVN-natuurgidsenopleiding op pad geweest in het Drents-Friese Wold. Ik wilde eens uitproberen of bij zo'n excursie meer focus op één diersoort een beter, meer beklijvend resultaat oplevert. Met deze aanpak kun je dieper ingaan op de ecologie, sporen beter koppelen aan gedrag en uiteindelijk voorspellingen doen. 

Als 'dier van de dag' hadden we gekozen voor de ree. En uiteindelijk denk ik dat de aanpak heeft gewerkt. Of beter, ik had er wel een goed gevoel over. Ondertussen zagen we natuurlijk allerlei andere leukigheden: een paar prachtige prenten van een boom- of steenmarter, nesten van eekhoorns in verschillende boomsoorten en 'dus' met verschillende bouwmaterialen en een muis die tijdens het eten van een paddenstoel zijn gevoeg had gedaan. Zeg maar, een beetje poepen op de rand van je bord. 

Het spoor van de dag was echter een dode bruine kikker die op een wat vulgaire manier in een afgestorven boompje hing. Door te deduceren kwamen we op het idee dat het dier door een buizerd moet zijn achtergelaten. Alle andere kikkermoordenaars werden vooralsnog vrij gepleit. In zijn nek had het ook een kleine wond waar precies de haaksnavel van een roofvogel in paste. Maar dat zagen we pas toen we het beest hadden omgedraaid. Honderd procent zekerheid heb je dan natuurlijk nog steeds niet.

Kort na deze puzzel overviel me echter een gedachte waar ik de hele middag nog plezier van heb gehad. Ik zag die buizerd terugkeren, in volstrekte verwarring. Ineens was de kikker die hij zo bewust op zijn rug had neer gevleid, op zijn buik gedraaid. Welk dier had dat gedaan? Wat deed dat dier hier eigenlijk? Wat heeft dat dier nodig?

Koffie. Met veel warme melk graag...

Prachtige prenten van boom- of steenmarter in nat zand.