tag:blogger.com,1999:blog-89857405548281534202024-03-13T11:58:21.563+01:00NatuurspoorBlog van Aaldrik Pot over natuur, diersporen en een vleugje wildernis...Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.comBlogger261125tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-58074621199740347492020-09-14T10:20:00.005+02:002020-09-14T10:33:14.306+02:00Doorvoeld weten en de kracht van diersporen<p>In <a href="https://www.trouw.nl/duurzaamheid-natuur/doorvoeld-weten-met-emoties-en-ervaringen-brengt-ons-dichter-bij-de-natuur~bc9e8c20/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F" target="_blank">Doorvoeld weten </a>(Trouw, 14 september) vertelt schrijver Sanne
Bloemink van het boek De wilde wereld over de zoektocht naar hoe we onze ‘ecologische verbondenheid kunnen
erkennen’. Wat me opvalt in het interview is dat we daarvoor onze blik vaak richten
op de technologie. Het moet wel een beetje 2.0, sexy en spannend zeg maar. Maar
eigenlijk geeft Bloemink zelf ook haarfijn aan waar naar mijn mening de grootste
kloof ligt. De meeste mensen hebben geen diepe emotionele natuurervaringen meer,
volgens natuurfilosoof <a href="https://www.nieuwwij.nl/interview/matthijs-schouten-er-moet-meer-aandacht-komen-voor-de-binnenkant-van-duurzaamheid/" target="_blank">Matthijs Schouten</a> van groot belang voor een levenslange
band met de natuur. Allerlei organisaties doen hun uiterste best om met
programma’s (school)jeugd te betrekken bij natuur, maar die is voor veel
kinderen (en volwassen) in het dagelijks leven letterlijk en figuurlijk
simpelweg te ver weg om er mee in aanraking te komen. Dat hebben we onder meer
veroorzaakt door in grotere dorpen en steden groen als ongebruikte en nutteloze
ruimte te bestempelen.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-8aB4kAS8G6A/X18k5qQWZoI/AAAAAAAAMIs/rUyvp5A4xS8ac5ty7KhXQinLZv-0zQsPQCLcBGAsYHQ/s1200/Das_Prenten_DrentseAa.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="783" data-original-width="1200" height="261" src="https://1.bp.blogspot.com/-8aB4kAS8G6A/X18k5qQWZoI/AAAAAAAAMIs/rUyvp5A4xS8ac5ty7KhXQinLZv-0zQsPQCLcBGAsYHQ/w400-h261/Das_Prenten_DrentseAa.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Zou de fietser de sporen van deze das hebben opgemerkt?<br /></td></tr></tbody></table><p>Bloemink had haar eigen ‘ervaring’ in de regenwouden van
Costa Rica. Net als veel andere Nederlanders moest zij daarvoor blijkbaar naar
het buitenland. Daarmee kan de indruk gewekt worden dat zo’n emotionele natuurervaring
in Nederland niet meer mogelijk is. Er zijn politici die dat zelfs als
politieke agenda hanteren en zeggen dat je voor het zien van bijvoorbeeld groot
wild of ervaren van wildernis maar naar het buitenland moet gaan. Hebben we er
in Nederland niet te veel last van en kunnen we die ruimte nuttig besteden. Een
doodzonde wat mij betreft.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-Bqul85vXz48/X18laqXG-XI/AAAAAAAAMI0/cHonfUGQyKwELhBw4lkpcqhEFFM-d1y4ACLcBGAsYHQ/s1200/Vos_Uitwerpsel_Bessen%2Bvogelkers.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-Bqul85vXz48/X18laqXG-XI/AAAAAAAAMI0/cHonfUGQyKwELhBw4lkpcqhEFFM-d1y4ACLcBGAsYHQ/w400-h266/Vos_Uitwerpsel_Bessen%2Bvogelkers.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Een spoor waarvan ik jaarlijks veel foto's krijg tegestuurd. Vossen en marters doen zich tegoed aan de bessen van Amerikaanse vogelkers en poepen ineens 'anders'. <br /></td></tr></tbody></table><p><b>Wildernis in de achtertuin</b></p><p>Ik verkeer in de gelukkige omstandigheid dat de wildernis
begint in mijn eigen achtertuin, maar hij begint naar mijn stellige overtuiging
vooral met de manier waarop ik naar natuur kijk. Die manier van kijken heb ik
geleerd van anderen, onder meer van een Poolse lynxenonderzoeker die voor zijn studie
naar deze prachtwezens in een tijd zonder hightech-zenders en cameravallen
volledig afhankelijk was van zijn sporenkennis. Daar ervaarde ik voor het eerst
de enorme verbeeldingskracht van diersporen. Door deze, maar vooral door latere ervaringen dichtbij huis denk ik inmiddels dat je zelfs de meest verstokte stadsbewoner de ogen kunt
open door ze te laten zien welke wezens er in zijn of haar directe omgeving
zijn te vinden en hoe ze leven. De sporen die dieren achterlaten zijn daarbij
een fascinerende ingang en daarmee verbind je oeroude kennis met ons moderne
leven.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-b04qS_KZSAI/X18l5HNP6SI/AAAAAAAAMI8/Hqoq7G5gukkcQXgCfd-53fRvJ_lb-pKMQCLcBGAsYHQ/s2048/Eekhoorn_Bastverzamelen.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-b04qS_KZSAI/X18l5HNP6SI/AAAAAAAAMI8/Hqoq7G5gukkcQXgCfd-53fRvJ_lb-pKMQCLcBGAsYHQ/w400-h266/Eekhoorn_Bastverzamelen.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Huh, is dit door eekhoorns gedaan? Ja, ze gebruiken de bast ter bekleding van hun nesten.</td></tr></tbody></table><p>Inheemse volkeren zoals de Noord-Amerikaanse Indianen, de
Bosjemannen uit zuidelijk Afrika en de Aboriginals in Australië hadden kennis
van diersporen nodig om te kunnen overleven. Daarmee vergaarden ze
tegelijkertijd ook een ecologische verbondenheid met hun prooidieren en het
landschap. Ze realiseerden zich dondersgoed dat ze er van afhankelijk waren voor hun voortbestaan. Ze waren dan ook -
zoals Annie Proulx prachtig beschrijft in haar meesterlijke roman <i>Schorshuiden</i> -totaal verbijsterd dat
Europese kolonisten de basis van die natuurlijke bronnen tegen de vlakte
sloegen en landbouw gingen bedrijven. De Indianen werden vervolgens als lui
bestempeld omdat ze niet wilden werken op het land. De natuurlijke wereld op
zijn kop.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-6YXUVBOBaHY/X18mJZBPUbI/AAAAAAAAMJE/WVhrqodhG6464xRRNc1PgTle28gbKI7ugCLcBGAsYHQ/s2048/Haas_Leger_Grootediep.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1365" data-original-width="2048" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-6YXUVBOBaHY/X18mJZBPUbI/AAAAAAAAMJE/WVhrqodhG6464xRRNc1PgTle28gbKI7ugCLcBGAsYHQ/w400-h266/Haas_Leger_Grootediep.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Als je kijkt door de ogen van haas, zie je dat je niet alles moet millimeteren maar stukjes ruigte moet laten staan. Zo'n rommelige pluk is de basis voor een prachtig hazenleger. <br /></td></tr></tbody></table><p>Zonder het te willen romantiseren zouden we ook kunnen
leren van de manier waarop de inheemse volkeren naar natuur keken. Door zich te
verplaatsen in het dier waar ze een voetafdruk (prent) of een ander spoor van
vonden, werden zij dat dier. Dat is nog steeds een leuke bezigheid. Vraag je bij het vinden van een spoor niet alleen af van welk dier het is, maar ook wat hij daar deed, waarom en
wanneer hij daar was en waar hij naartoe ging. Na enige oefening merk je dat je steeds meer door de ogen van dieren naar het landschap gaat kijken en ziet wat zij nodig
hebben en wij zouden moeten doen of laten.</p><p class="MsoNoSpacing"><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNoSpacing">Veel mensen doen vaak een beetje lacherig over dit ‘Indiaantje
spelen’ maar als ze zich laten overhalen om mee te gaan, zijn ze over
het algemeen zwaar onder de indruk van wat ze ‘gezien’ hebben. ‘Gezien’ want vaak
is er live niet één dier in beeld geweest, maar is er door de sporen en de
verhalen wel een scala aan beesten aan hun geestesoog voorbij getrokken. Na
niet al te lange tijd merk je dat je door deze manier van kijken zelf steeds
meer onderdeel wordt van die natuur en er niet meer vanaf een afstandje naar
kijkt. Door deze oeroude 'techniek' wordt natuur steeds meer onlosmakelijk onderdeel van je bestaan. </p><p class="MsoNoSpacing"><o:p></o:p></p>Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-14644038174678500972020-07-08T11:50:00.002+02:002020-07-08T21:47:53.369+02:00In de ban van het bos<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-cojWTDETnBM/XwWUbJa5MmI/AAAAAAAAMB4/4Pc2L-yEhRo81gdSnMlVbaOvEZv1T9PyQCLcBGAsYHQ/s1600/Winterkoning%2BAP20200603-151.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="770" data-original-width="1200" height="256" src="https://1.bp.blogspot.com/-cojWTDETnBM/XwWUbJa5MmI/AAAAAAAAMB4/4Pc2L-yEhRo81gdSnMlVbaOvEZv1T9PyQCLcBGAsYHQ/s400/Winterkoning%2BAP20200603-151.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Zingende winterkoning. </td></tr>
</tbody></table>
<br />
<div class="MsoNoSpacing">
Jammer, maar het is uit. Of misschien moet je bij zo’n
pil wel zeggen: voltooid. Het boek <i>Schorshuiden </i>van de Amerikaanse schrijver
Annie Proulx. Het boek gaat over twee berooide Franse jongens die eind 17e eeuw
naar Nieuw-Frankrijk (Canada) gaan om daar als lijfeigene bos te kappen. Het
woud van witte dennen lijkt eindeloos. De ene houthakker ontvlucht echter al vrij snel
zijn tirannieke baas om zelf een houtimperium op te zetten. De andere trouwt
een Indiaanse en schikt zich in zijn lot. Na tien jaar krijgt hij zelf een
klein stukje land, waarna hij vrij snel aan zijn eind komt.</div>
<div class="MsoNoSpacing">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
De twee verhaallijnen van de mannen en hun nakomelingen
gaan in hoog tempo verder tot in de moderne tijd. Er ontrolt zich een verhaal
dat eigenlijk zo treurig is dat je het boek voortdurend wenend aan de kant wil
leggen. Maar toch lees je door. Niet om te weten hoe het met de families
afloopt, maar of er nog iets van het bos overblijft. Want het bos, de natuur,
het landschap is het werkelijke hoofdpersonage in deze vuistdikke roman. En ja, je
zit ook voortdurend met het plaatsvervangend schaamrood op de kaken om wat
inheems volken (en minder fortuinlijke Europeanen) in beloofde landen is
aangedaan. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-n-M_vtZiF3M/XwWUhJQyKiI/AAAAAAAAMB8/yj5MG258cKEGzBx0NR5TxwGAJv0mn9kCwCLcBGAsYHQ/s1600/Boomwrat%2BAP20200707-162.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-n-M_vtZiF3M/XwWUhJQyKiI/AAAAAAAAMB8/yj5MG258cKEGzBx0NR5TxwGAJv0mn9kCwCLcBGAsYHQ/s400/Boomwrat%2BAP20200707-162.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Verse boomwratten, een prachtige slijmzwam. </td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
In navolging van het boek keek ik de Tegenlicht-uitzending
<i>In de ban van het bos</i> van de VPRO nog eens terug (klik <a href="https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2019-2020/in-de-ban-van-het-bos.html" target="_blank">hier</a>). Hierin komt
Proulx uitgebreid aan het woord over haar liefde voor bomen en het bos. Maar
minstens zo interessant is het verhaal van Robin Kimmerer, een hoogleraar
bosecologie met wortels in de Indiaanse Potawatomi-stam. Kimmerer
combineert moderne wetenschap met inheemse filosofie. Ze probeert haar studenten
niet te leren óver het bos, maar ván het bos.</div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<b>Bos als mentor</b></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNoSpacing">
Al jaren probeer ik zoveel mogelijk kennis op te doen
over bossen, bosecologie en vooral de planten en dieren die er leven. Ik lees
me suf, loop allerlei lezingen en ‘congressen’ af en praat graag met mensen die
er echt verstand van hebben. Maar steeds bekruipt me het gevoel dat ik iets
mis. Dat kan liggen aan het feit dat ik geen wetenschapper ben en dus geen
wetenschappelijke geest heb. Maar door de uitspraak van Kimmerer dacht ik, dát
is het. Dat is wat ik mis. Het bos zelf als ultieme mentor. </div>
<div class="MsoNoSpacing">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="mso-spacerun: yes;"><br /></span></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-aqEX_VrBir8/XwWUsGfoz1I/AAAAAAAAMCE/ZqFZqaLwQO0HSTtW8PJ4dSgbJim9ICNugCLcBGAsYHQ/s1600/Am%2Bvogelkers%2BAP20200707-169.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-aqEX_VrBir8/XwWUsGfoz1I/AAAAAAAAMCE/ZqFZqaLwQO0HSTtW8PJ4dSgbJim9ICNugCLcBGAsYHQ/s400/Am%2Bvogelkers%2BAP20200707-169.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Gal op Amerikaanse vogelkers veroorzaakt door de slijmzwam <i>Taphrina farlowii</i>.</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
Er is niets fijner dan in het bos te zijn en er in op te
gaan. Een paar keer per week struin ik een paar uurtjes in het relatief kleine bos vlakbij mijn huis. En bijna altijd ga ik ergens een tijdje tegen een boom aanzitten en
kijken wat er gebeurt. Er gebeurt natuurlijk nooit iets dat de wereld op zijn
grondvesten doet schudden, maar ik leer altijd weer wat. Gewoon door te kijken,
luisteren, ruiken, voelen en proeven. En vooral ook door de sporen van dieren
te volgen. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="mso-spacerun: yes;"><br /></span></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-lyVd8E6C0J0/XwWVRFPQc8I/AAAAAAAAMCQ/M_RbDFYivMcnx6NTYZ8v-YsrLbbx7SObQCLcBGAsYHQ/s1600/Zwarte%2Bspecht%2BAP20200707-152.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-lyVd8E6C0J0/XwWVRFPQc8I/AAAAAAAAMCQ/M_RbDFYivMcnx6NTYZ8v-YsrLbbx7SObQCLcBGAsYHQ/s400/Zwarte%2Bspecht%2BAP20200707-152.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Een zwarte specht laat zijn sporen na bij het zoeken naar larven van boktorren. </td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNoSpacing">
Zo weet ik steeds beter waar winterkoningen graag hun
nest bouwen en wat zwarte spechten het liefst eten. Leer ik meer over de wonderlijke
wereld van de gallen. Hoor ik inmiddels het verschil tussen het ruisen van eiken en
beuken. Ruik ik als er ergens een vos is geweest en voel of de boom in kwestie een ruwe
of zachte berk is in plaats van dat ik met een loep naar de beharing op de twijgen kijk. Kimmener daagt haar studenten (en mij nu ook) vervolgens uit
om nog een laag dieper te gaan. Wat kun je bijvoorbeeld leren van het feit dat
mossen alle massaextincties hebben overleefd of van het feit dat een witte den
vijf naalden per inzet heeft? Ik weet het nog niet, maar voel wel dat het een
interessant avontuur is om aan te gaan. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<o:p></o:p></div>
<br />Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-42389540525420191852020-05-24T15:42:00.000+02:002020-05-24T15:42:34.555+02:00Dassenwerk <br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-EROUCDIb5gs/Xsp5PhhaU5I/AAAAAAAAL9k/0gednhhQJnkgjE8l5usqCIzpOGnxm5ZOQCLcBGAsYHQ/s1600/Brucht.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="817" data-original-width="1200" height="271" src="https://1.bp.blogspot.com/-EROUCDIb5gs/Xsp5PhhaU5I/AAAAAAAAL9k/0gednhhQJnkgjE8l5usqCIzpOGnxm5ZOQCLcBGAsYHQ/s400/Brucht.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Veel vers graafwerk op een burcht in het voorjaar lijkt een aanwijzing dat er geen jongen zijn. Interessant gegeven om verder uit te zoeken. </td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
Mei is de piekmaand wat betreft veldwerk. Doelloos dwalen
door bosch en beemd voelt al snel als spijbelen want er moeten gegevens worden verzameld.
Vooral met het dassenwerk is het nu druk. Binnen de Dassenwerkgroep Drenthe
volgen we in drie studiegebieden de ontwikkelingen van dit prachtige wezen op
de voet. Twee van die deelgebieden (Kop van Drenthe en Hart van Drenthe) zitten
in een verschillende ontwikkelingsfase. De populatie in de Kop van Drenthe is
nog steeds in ‘opbouw’, in het Hart van Drenthe is ze min of meer stabiel.</div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Het veldwerk bestaat een groot deel van het jaar uit het
bezoeken van bekende dassenburchten, het in kaart brengen van de ontwikkeling
van zo’n burcht en relaties tussen hoofd-, annex- en bijburchten, het zoeken
naar nieuwe vestigingsplekken. We gebruiken daarbij cameravallen om te zien wat
er jaarrond op zo’n burcht gebeurt: hoe gedragen de dassen zich in de winter,
hoe verplaatsen ze zich over de burchten die soms tientallen verschillende
pijpen hebben, wanneer houden ze grote schoonmaak of wanneer komen de jongen
voor het eerst naar buiten?<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<h3>
Posten</h3>
<div class="MsoNormal">
Maar het allerleukste is het posten bij burchten in mei. Dit
doen we natuurlijk omdat het leuk is, maar ook om ons cameravalwerk te
controleren. Met andere woorden is het aantal dassen dat we met camera’s
vaststellen representatief voor het werkelijke aantal dassen op een burcht. De
indruk bestaat namelijk wel eens dat op een dassenburcht met twintig pijpen ook
twintig dassen huizen. Maar ik maak regelmatig mee dat er dan maar een of twee
dassen op zo’n enorm complex zitten. Een grote burcht is ook geen garantie dat
er altijd jongen geboren worden. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Doordat we al vijftien jaar bezig zijn (en in het Hart van
Drenthe al sinds begin jaren negentig) wordt het steeds interessanter.
‘Verveelt het nou nooit’, vroeg iemand me laatst. ‘Je zit uren naar een paar
bulten zand te kijken, wordt helemaal lek geprikt door de muggen en best vaak
zie je helemaal niks.’ Dat klopt, als er geen jongen zijn komen dassen vaak zo
laat naar buiten dat het al te donker is om ze nog goed te kunnen zien. Maar
ook dan blijft het posten voor mij een verrijkende tijdsbesteding. Er gebeurt
namelijk altijd wel iets. Een roodborst die nachtvlinders van de boomschors
plukt, een reebok die luidend blaffend door het bos trekt of merels en
zanglijsters die tegen de schemering nog een keer vol een lied inzetten. En ook
als er écht niets zou gebeuren, is dat winst want je hoeft daarna geen
meditatielessen meer te volgen. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<h3>
Zintuigen</h3>
<div class="MsoNormal">
Het ‘verplicht’ stilzitten met alle zintuigen op scherp,
maken het zoals gezegd tot bijzondere avonden. Steeds weer controleer je de
windrichting. Komt die nog wel uit de goede hoek? Met je ogen scan je voortdurend
de zandhopen af of tuur je met je verrekijker wat dieper het bos in. Elke
kraakje of ritseltje schrijf je toe aan dassen die er wel zijn, maar die je
niet kunt zien. Maar eigenlijk is deze alertheid helemaal niet nodig. Als dassen
verschijnen, zijn ze er even plotseling als onontkoombaar. Met een beetje
mazzel blijven ze een tijdje rond de burcht hangen en kun je met een stille
camera mooie foto’s maken. Soms vertrekken ze vrijwel meteen om te gaan
foerageren en zie je ze niet weer terugkomen. Maar ook dat zou ik nooit een
mislukte avond noemen. En bovendien, er is altijd kans op een toetje weet ik
nu. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-TqN2B_jKcQE/Xsp1r8JNmII/AAAAAAAAL9U/wa2SIe2qlp8arAuVLWDtbVKR1GUNJSrhQCLcBGAsYHQ/s1600/Das%2Bberm%2BAP20200522-111.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="754" data-original-width="1200" height="251" src="https://1.bp.blogspot.com/-TqN2B_jKcQE/Xsp1r8JNmII/AAAAAAAAL9U/wa2SIe2qlp8arAuVLWDtbVKR1GUNJSrhQCLcBGAsYHQ/s400/Das%2Bberm%2BAP20200522-111.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jonge das, scharrelend in de berm van een bospad. </td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Afgelopen vrijdag liep ik na een paar genoeglijke uurtjes,
maar voorzien van honderden muggenbulten, terug naar de auto die op een paar
honderd meter afstand op een bospad stond. In de berm scharrelde een van de
jonge dassen die een uurtje daarvoor met moeders van de burcht was vertrokken
om te gaan foerageren in het omliggende bos. Even keek de jonge das mijn kant op
alsof hij wat spottende wilde zeggen: je had vanavond om meerdere redenen beter
in de auto kunnen blijven zitten vriend. Daarna ging hij onverstoorbaar door
met zoeken naar kevers, larven en andere lekkernijen. <o:p></o:p></div>
<br />Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-52298604307828920332020-05-17T16:37:00.001+02:002020-05-18T09:02:55.729+02:00De Heukels' blues<br />
<div class="MsoNormal">
‘Wat is er met jou aan de hand? Jij bent toch van de
zoogdieren, vogels en sporen?’ Blijkbaar zit ik in een of ander natuurhokje.
Misschien is het daarom wijs om te melden dat ik nieuwsgierig ben naar veel en
altijd honger heb. Maar dat ik ook naar planten kijk, was voor sommigen
blijkbaar een schok. Vroeg of laat komt iedere naturalist in aanraking met
planten, helemaal als je verzeild raakt in ‘het natuurbeheer’.</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-6tz1jsWClDM/XsFHD3VVGcI/AAAAAAAAL8E/xWsWw1euBeQJ8L36i56HwEfBwdcbAaB9wCLcBGAsYHQ/s1600/AP20120809-006.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="795" data-original-width="1200" height="265" src="https://1.bp.blogspot.com/-6tz1jsWClDM/XsFHD3VVGcI/AAAAAAAAL8E/xWsWw1euBeQJ8L36i56HwEfBwdcbAaB9wCLcBGAsYHQ/s400/AP20120809-006.JPG" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Wilde peen.</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
Mijn liefde voor planten is vermoedelijk ontstaan op de
laboratoriumschool waar we in de opdracht van de legendarische biologiedocent
Paul Cortel planten moesten determineren met behulp van een Heukels’ flora. Voor
de meeste van mijn klasgenoten is dat waarschijnlijk de aanleiding tot een
levenslang trauma geworden, maar ik vond het prachtig al snapte ik eerlijk
gezegd ook geen zak van al die botanische termen. Gelukkig verklapte Paul - we mochten
hem bij zijn voornaam noemen, iets wat je bij de chemiedocenten niet moest
flikken - na niet al te lang aandringen vrij snel om welke plant het ging. ‘Zoek
maar eens bij wilde peen.’ In de Oecologische Flora konden we vervolgens
opzoeken wat de plant in kwestie zo bijzonder maakte. En vooral de 'verhalen' over
planten in dat boek vond ik fantastisch.</div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<h4>
Terschelling</h4>
<div>
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-WkhZsPqHDRI/XsFHXKcaU7I/AAAAAAAAL8M/XJgDbdfg0cIkNURf8lBPVgKFlTWZWsdzQCLcBGAsYHQ/s1600/Dennenorchis%2BD7A_7824.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="600" data-original-width="397" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-WkhZsPqHDRI/XsFHXKcaU7I/AAAAAAAAL8M/XJgDbdfg0cIkNURf8lBPVgKFlTWZWsdzQCLcBGAsYHQ/s320/Dennenorchis%2BD7A_7824.jpg" width="211" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Dennenorchis.</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
Niet veel later was ik in de zomermaanden voor de
Waddenvereniging actief als gids op Terschelling en een van die zomers was ook
Diederik van de partij. En Diederik, ik ben zijn achternaam helaas vergeten,
was niet zoals ik vogelaar, maar botanist. Met de Heukels’ in de hand ging hij
over het ganse eiland en bracht de ene na de andere bijzondere plant op naam.
Van de vondst van stijve moerasweegbree, dennenorchis en groenknolorchis herinner
ik me vooral het verrukte gezicht van Diederik. Hij probeerde me het
Heukeliaans ook te leren, maar hoe graag ik het ook wilde, het lukte me niet.
Steeds liep ik weer vast aan het begin van de determineersleutels omdat ik niet
zag of de plant nu aanliggende of afstaande haren had. Want de aanliggende haren staan soms best een beetje af.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
In een poging de Heukels wél onder de knie te krijgen, ging
ik planten terug determineren. Van soorten die ik goed kende, probeerde ik de
in de Heukels genoemde kenmerken te onderscheiden. Maar zelfs met de hulp van
de Botanische termenlijst, een uitgave in de gewichtige reeks Wetenschappelijke
mededelingen van de K.N.N.V., kwam ik er meestal niet uit. Ondertussen had ik
van het geld dat ik verdiende met het bespannen van tennisrackets bij Smit
Sport in Delfzijl de eerste vier delen van de Oecologische Flora van Eddy Weeda
en vader en zoons Westra gekocht. Daarin stonden gelukkig kleurenplaatjes en
bladerde ik net zo lang totdat ik de betreffende plant dacht gevonden te
hebben. Helaas ontbrak het vijfde deel nog, waardoor de grassen, zeggen, russen
en orchideeën nog even terra icognita bleven.</div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<h4>
Bittere veldkers</h4>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Tijdens mijn opleiding natuurbeheer aan het Van Hall
instituut in Groningen moest ik er opnieuw aan geloven. Bij een aantal modules,
maar bij veel te weinig naar mijn smaak, moesten er planten gedetermineerd
worden. Met de Heukels… Mijn blauwe exemplaar had ik inmiddels ingeruild voor
een nieuwe versie met een rode kaft, maar eenvoudiger werd het er niet van.
Blijkbaar had ik er geen talent voor, maar tijdens veldexcursies in de Drentse
Aa sprokkelden we wel een mooi plantenlijstje bij elkaar. Met dank aan Dirk
(sorry, weer geen achternaam) die een vooropleiding als hovenier had en veel
planten uit zijn hoofd kende. De paarse helmknoppen van de bittere veldkers
vergeet ik nooit weer. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Uit pure wanhoop ging ik daarna een plantencursus volgen bij
de KNNV in Groningen, in de hoop dat daar een heldere geest te treffen die met
het determineren met de Heukels kon leren. Ik vermoed dat het ook daar niet
lukte, want ik herinner me weinig van de cursus anders dan dat ik voor het
eerst zwarte rapunzels langs de Drentse Aa zag en dat de cursusleider bijna in
extase vertelde over het muizenstaartje. Weer zo’n mooi verhaal, een plantje
dat vooral staat op dammen naar boerenland. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Daarna heb ik nog veel geleerd over zilte vegetaties van
Liesbeth Bakker en Almira Siepel, twee toenmalige ecologiestudenten waarmee ik een paar
maanden op Schiermonnikoog vertoefde. Voor ons onderzoek moesten we hele lappen
kwelder inventariseren en dan rammen de kwelderplanten er vanzelf in. En tot
slot, van mijn collega Roelof Blaauw leerde ik nog weer later de bijzonderheden
van de Drentse flora kennen. Kortom, het kijken naar planten doe ik al mijn
halve leven. Maar determineren met de Heukels kan ik nog steeds niet (echt).<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-8UZ9NcsFy2w/XsFILdvw21I/AAAAAAAAL8U/REJEylrEw7sDorHkGyIyC7-43TE4BfK6gCLcBGAsYHQ/s1600/Zeewolfsmelk%2BAN20190702-051.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-8UZ9NcsFy2w/XsFILdvw21I/AAAAAAAAL8U/REJEylrEw7sDorHkGyIyC7-43TE4BfK6gCLcBGAsYHQ/s400/Zeewolfsmelk%2BAN20190702-051.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">De typische bloeiwijze van de zeewolfsmelk.</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
<b><br /></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b>Zeewolfsmelk</b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Tijdens ons verblijf op Rottumerplaat moest ik echter met de
billen bloot. Er werd van ons verwacht dat we een zo compleet mogelijke
plantenlijst zouden aanleggen. Daar had ik wel wat buikpijn over. Want nu was
er niemand die ik kon inschakelen als ik er niet uitkwam. Nicolette is ook geen
kenner van wilde planten. Er zat dus niets anders dan planten die ik niet
(her)kende op de ouderwetse manier op naam te brengen. Dus een hoop bladeren in
de Oecologische Flora en af en toe gefrustreerd de Heukels weer in de hoek
smijten als ik er niet uit kwam. Iemand noemde dit blijkbaar bekende fenomeen
op het forum van waarneming.nl waar ik beschaamd af en toe een vraag postte de Heukels' blues. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Maar tot mijn grote verbazing zaten er in mijn hoofd wel
allemaal luikjes met daarachter een soort fotografische herinnering. Kleine
ruit bijvoorbeeld, een vrij zeldzame plant die onder meer in de duinen voorkomt, had
ik nog nooit in het echt gezien, maar toch zaten die naam en het uiterlijk ergens in
mijn hoofd. Het vele bladeren en lezen in de Oecologische Flora had zijn vruchten afgeworpen. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Met ontzettend veel plezier brachten we op het eiland bijna
150 soorten op naam, waaronder vele soorten die ik voor het eerst bewust zag.
Het prachtige grasje dunstaart bijvoorbeeld. Of zeewolfsmelk. Dat gaf weer
aanleiding tot een gevoel alsof ik een ketel met kabouterbier was gevallen. Wat
een heerlijkheid! Al die verhalen die er weer bij te lezen waren, al die verschillende strategieën die planten
hebben bedacht om precies op dat ene plekje uit de voeten te kunnen, maar
bovenal wat een lol om naar al die prachtige verschijningsvormen te kijken. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Nadat we waren teruggekeerd in de bewoonde wereld, wilde ik
het ‘botaniseren’ niet laten versloffen. Ik sloot me aan bij de Florawerkgroep
van IVN Zuidlaren, meldde me aan als lid van Floron en ging in augustus mee met
een excursie van de Werkgroep Florakartering Drenthe onder de bezielende
leiding van Ben Hoentjen. Net buiten Norg kamden we een floristisch wat onbeduidend
kilometerhok uit, maar kwamen uit op een respectabel aantal van 226
verschillende plantensoorten. Wat een weelde! <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<h4>
De Eggelte</h4>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-s9RdcxRymtE/XsFJLGhDPNI/AAAAAAAAL8c/Ui2V7kCRY14UY2tR_HQKVRGj6G7Zygu0gCLcBGAsYHQ/s1600/Flora.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-s9RdcxRymtE/XsFJLGhDPNI/AAAAAAAAL8c/Ui2V7kCRY14UY2tR_HQKVRGj6G7Zygu0gCLcBGAsYHQ/s400/Flora.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">De nieuwste 'Eggelte' (links) en de nieuwe Heukels' Flora. </td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
Tijdens die excursie zag ik iemand met een ander
determinatieboek lopen, de veldgids Nederlandse Flora van Henk Eggelte. Verrek,
die had ik toch ook in de kast staan? Thuis
sloeg ik het open en realiseerde me dat ik totaal was vergeten dat het bestond,
dat ik er al mee had gewerkt en dat het me zowaar ook was gelukt om er planten mee
op naam te brengen. Mijn geheugen is na mijn veertigste blijkbaar opgehouden
fotografisch te zijn.</div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Hoe dan ook, de laatste weken heb ik de nieuwste versie weer volop in het
veld gebruikt. Maar ook met de ‘Eggelte’ kom ik er niet altijd uit, maar vaak
wel een stuk verder dan met de Heukels. En met de combinatie van al die
literatuur en met de hulp van moderne determinatiemiddelen als Obsidentify en de uitgebreide info op <a href="http://www.verspreidingsatlas.nl/">www.verspreidingsatlas.nl</a> wordt het steeds leuker en makkelijker. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Kan de nieuwe Heukels dan bij het oud papier? Nee natuurlijk niet.
Dit stukje is ook helemaal niet bedoeld ter aanprijzing van het een of
afkeuring van het andere. Het is niets anders dan een wat lange poging om aan te geven dat er
helemaal niets met mij aan de hand is en ik me, ondanks de Heukels blues, buiten
kostelijk vermaak met de bloemetjes én de bijtjes. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br />Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-12211321971639960862020-05-10T11:09:00.000+02:002020-05-10T11:17:05.634+02:00De wildheid van een winterkoning<span style="font-size: 12pt;">Na ons verblijf als vogelwachter op Rottumerplaat vorig voorjaar heb ik veel nagedacht over begrippen als wildernis, wildheid en (wilde) natuur, maar vooral ook over onze relatie met natuur. In onderstaande overdenking wil ik het met name hebben over wildheid omdat het een begrip is dat kan helpen in onze, of in ieder geval mijn, zoektocht naar een leven meer in verbinding met de natuur om ons heen. Mijn basisidee is dat we de natuur en daarmee onszelf vooral ruimte moeten geven.</span><br />
<span style="font-size: 12pt;"><br />
</span> <br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/--qG4URW-TZE/XrfDGvAtSNI/AAAAAAAAL6k/lT3oCGlitk4xdOiY3__0k5WTo4cQB2C3QCEwYBhgL/s1600/AP20130712-089.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="786" data-original-width="1200" height="261" src="https://1.bp.blogspot.com/--qG4URW-TZE/XrfDGvAtSNI/AAAAAAAAL6k/lT3oCGlitk4xdOiY3__0k5WTo4cQB2C3QCEwYBhgL/s400/AP20130712-089.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Winterkoning. </td></tr>
</tbody></table>
<br />
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Natuurfilosoof Martin Drenthen geeft een mooie definitie van wat ik onder wildheid versta: ‘Datgene wat tegen de menselijke controledwang ingaat.’ Bij gebrek aan wildernis, een landschap dat een geschiedenis heeft zonder menselijke invloed, biedt het begrip wildheid mij een venster op de ongerepte natuur. En voor de duidelijkheid, ik idealiseer of romantiseer die ongereptheid niet. Ik wil niet terug naar de tijd waarin we in berevellen en met speren op rendieren joegen. Ik merk alleen dat ik een sterk verlangen heb om het ongerepte binnen handbereik te hebben. Om het op te kunnen zoeken. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Dat verlangen begon ruim twintig jaar geleden toen ik een paar keer afreisde naar het oosten van Polen. Ik wilde wel eens zeearenden zien en kraanvogels of wolven. We reden er nogal toeristisch rond in een busje, bezochten diverse gebieden tussen de vermaarde Biebzra en mythische Bialowieza en zagen inderdaad zeearenden, kraanvogels en zelfs een wolf, al was het maar een halve seconde voor mijn gevoel. En we zagen nog meer. Veel meer. Maar dat realiseerde ik me toen nog niet.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Daar in Polen werd ik voor de tweede keer in mijn leven overvallen door een gevoel dat ik moeilijk onder woorden kan brengen. De eerste keer dat het me overkwam was toen ik na uren lopen de oostpunt van Schiermonnikoog bereikte en vanaf het Willemsduin (wat toen nog zo’n beetje de oostpunt was) uitkeek over een stijf bevroren Waddenzee. En later kwam het gevoel terug hoog in de bergen van Zwitserland, tijdens een verstilde kanotocht in de Muritz en toen ik het Noorderlicht zag op de Lofoten. Stuk voor stuk grootse ervaringen. Maar het gevoel overviel me kortgeleden voor het eerst ook toen ik het verlaten nest van een winterkoning vond in de wortelkluit van een omgevallen boom in een voormalige productiebos. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;"><br />
</span></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-lA4QHSa1D8A/XrfDO1ZgNCI/AAAAAAAAL6g/m72cdQxXcHILZTcvUghR4n4AYqIIoZ4GACLcBGAsYHQ/s1600/Bialowieza.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="792" data-original-width="1200" height="263" src="https://1.bp.blogspot.com/-lA4QHSa1D8A/XrfDO1ZgNCI/AAAAAAAAL6g/m72cdQxXcHILZTcvUghR4n4AYqIIoZ4GACLcBGAsYHQ/s400/Bialowieza.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Bialowieza (Polen). </td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<h4>
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Kinderschoenen</span></h4>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Het gevoel dat ik hierboven beschrijf komt overeen met wat de Britse schrijver Paul Kingsnorth omschrijft als ‘het besef dat je deel uitmaakt van iets dat groter is dan jezelf.’ Het is voor mij een fijn, berustend en relativerend gevoel. Een gevoel van verbondenheid ook. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Dit soort ervaringen had ik dus vooral in landschappen die nog relatief ‘heel’ zijn, maar dat soort landschappen zijn dichtbij huis nogal schaars. De landschappen die ons omringen zijn over het algemeen juist verre van heel. Het bos vlakbij mijn huis bijvoorbeeld en waar ik bijna dagelijks kom, is nog geen 150 jaar oud. Dat bos staat als het ware nog in de kinderschoenen. Nog niet zo lang geleden was het een eindeloze overbegraasde heidevlakte. Van ongestoorde landschappen is in Nederland sowieso al een kleine vijfduizend jaar geen sprake meer, al zal het er in de tijd van de hunebedbouwers nog redelijk gaaf zijn geweest. Een landschap waar uitgestrekte bossen, hoogvenen en moerassen elkaar afwisselden. Dit gemis wordt vaak aangegrepen door mensen die er een belang bij hebben om de natuur die er nog wel is af te doen als ‘geen echte natuur’ of nog erger ‘nepnatuur’.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt;">In de huidige, over het algemeen nogal mensgerichte landschappen lijkt het lastig om in de buurt te komen van wat ik voor het gemak maar even een natuurgevoel noem. En dat is jammer, want ik kom er steeds meer achter hoe natuur niet alleen voor mij persoonlijk, maar eigenlijk voor iedereen van levensbelang is. De onderzoeken over de waarde van natuur voor onze lichamelijke en psychische gezondheid stapelen zich op en in deze Corona-crisis zie je bijvoorbeeld dat we eigenlijk veel te weinig natuur of natuurlijke ruimte hebben. </span><span style="font-size: 12pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt;"><br />
</span></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-0CmUjkOvzxc/XrfEA3X-7XI/AAAAAAAAL64/yiPNDTiXaDYpMDFGyksy0WZH5jK3Fg6JACLcBGAsYHQ/s1600/Zwarte%2Bwegmier%2B20200412-076.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-0CmUjkOvzxc/XrfEA3X-7XI/AAAAAAAAL64/yiPNDTiXaDYpMDFGyksy0WZH5jK3Fg6JACLcBGAsYHQ/s400/Zwarte%2Bwegmier%2B20200412-076.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Nest van zwarte wegmier in wording in onze achtertuin.</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<h4>
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;"><o:p>Troost</o:p></span></h4>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Zoals vaker in de geschiedenis is gebleken, biedt natuur in ellendige tijden ruimte en troost. Ik moet in die zin vaak denken aan het boek <i style="mso-bidi-font-style: normal;">De laatste wildernis</i> van Robert Macfarlane waarin hij schrijft over een Engelse soldaat in een Duits krijgsgevangenkamp. De man zat jaren opgesloten, moest onmenselijk werk doen onder erbarmelijke omstandigheden. Maar de mooie herinneringen aan zijn wandeltochten in de woeste Schotse bergen, zijn ontmoetingen met sneeuwhazen en de hoop dat hij daar ooit weer zou kunnen ronddwalen, hielden hem op de been én in leven. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Ik vind het dan ook onbegrijpelijk en vooral ook onverteerbaar dat sommige politici en industriëlen vinden dat we voor natuur maar naar het buitenland moeten. Daar is volgens hen meer ruimte. De schaarse ruimte in ons land kunnen we volgens hen beter gebruiken voor hoogwaardige landbouw en industrie. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Het is voor mij een horrorscenario, want het grootste deel van het jaar ben ik niet - wie wel? - <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>in de gelegenheid om die gebieden in Europa op te zoeken. Bovendien wil ik niet eindeloos in de auto zitten, laat staan om de haverklap vliegen. Het liefst zou ik alles per fiets of te voet willen doen. Natuur in de buurt zou wat mij betreft dan ook moeten worden aangemerkt als primaire levensbehoefte. En die natuur moet ruimer en wilder zijn dan hier en daar een parkje of gebiedje waar op allerlei manieren, direct en indirect, voortdurend aan wordt getornd. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Wat ook merkwaardig is, is dat we steeds bozer lijken te worden op de plant- en diersoorten die nog wél uit de voeten kunnen in het door ons gedomineerde landschap. Generalisten, zoals zwarte kraaien en vossen, die zich net als wij weten aan te passen, kunnen niet op bewondering rekenen maar op diepe haat. En verdwenen soorten die hier langer leefden dan wij en nu terugkeren omdat we zijn gestopt met ze dood te schieten, te vergiftigen of anderszins vervolgen worden beschouwd als ongewenste vreemdelingen. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Het lijkt mij een verkeerde weg om deze ontwikkelingen tegen te houden. Het is juist nu een goede tijd om te onderzoeken of we op een andere manier kunnen samenleven met wilde planten en andere dieren. Mijn stellige overtuiging is dat als we ze meer de ruimte geven, we daarmee uiteindelijk meer ruimte geven aan onszelf. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;"><br />
</span></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-NuGlIksZ_Xw/XrfDdAeckTI/AAAAAAAAL6o/Ed56l0cSCHoJlBkl6VM3qtRGhWWdhE5cwCEwYBhgL/s1600/Kraanvogels%2BAP20190830-441.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="870" data-original-width="1200" height="290" src="https://1.bp.blogspot.com/-NuGlIksZ_Xw/XrfDdAeckTI/AAAAAAAAL6o/Ed56l0cSCHoJlBkl6VM3qtRGhWWdhE5cwCEwYBhgL/s400/Kraanvogels%2BAP20190830-441.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Kraanvogels in de 'achtertuin', najaar 2019.</td></tr>
</tbody></table>
<h4>
<br /></h4>
<h4>
Ommekeer</h4>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt;">Soorten waarvoor ik vroeger naar Polen ging, komen zoals gezegd langzamerhand vanzelf ons land weer binnenwandelen en –vliegen. Kraanvogels broeden op nog geen tien kilometer van mijn huis. Onlangs zag ik twee zeearenden cirkelen boven de Slokkert</span><span style="font-size: 12pt;"> </span><span style="font-size: 12pt;">tussen Norg en Veenhuizen en er lopen weer geregeld wolven rond in Drenthe. Bovendien zijn de raven weer terug, zie ik langs elke beek in de Kop van Drenthe weer ottersporen en broedde er vorig jaar zelfs een oehoe in het Drents-Friese Wold. Stuk voor stuk iconen van wildheid. Wie had dat durven dromen twintig jaar geleden? Ik word er intens gelukkig van.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt;">Maar de echte ommekeer naar een leven waarin we de natuur meer ruimte geven en weer beschouwen als een primaire levensbehoefte in plaats van een noodzakelijk kwaad of zelfs als bedreigend, zit wat niet per se in de terugkeer van al die grote aansprekende soorten. Steeds meer realiseer ik me dat het accepteren van wildheid begint in je eigen achtertuin. In de plantjes die zich tussen de stoeptegels omhoog wringen, in de mieren die ineens over je vensterbank lopen, de spin die zijn web heeft gemaakt in een hoekje van het raam en de mussen die onder je dakpannen nestelen.</span><br />
<span style="font-size: 12pt;"><br /></span>
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-W2-s903Q0Gc/XrfDxNVnIoI/AAAAAAAAL68/YZk3EwpBd8wTwXtcgAtFpn5J_iZw2ac2ACEwYBhgL/s1600/Nest%2Bwinterkoning%2BAP20180218-060.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-W2-s903Q0Gc/XrfDxNVnIoI/AAAAAAAAL68/YZk3EwpBd8wTwXtcgAtFpn5J_iZw2ac2ACEwYBhgL/s400/Nest%2Bwinterkoning%2BAP20180218-060.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Goed verstopt en gecamoufleerd nestje van een winterkoning.</td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-size: 12pt;"><br /></span></div>
<h4>
<span style="font-size: 12pt;">Wonder van wildheid</span></h4>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt;">Daarom ga ik tot slot, graag nog even terug naar het nest van die winterkoning. Afgelopen winter liep ik door een verre van natuurlijk bos. De fijnsparren van een jaar of zestig oud stonden, ondanks vele dunningsrondes, nog steeds strak in het gelid. Onder de bomen had zich een decimeters dikke moslaag ontwikkeld en de lage winterzon wierp goudgele stralen door het bos. Een van de sparren was door de wind omver geworpen en zijn hoge, platte wortelkluit torende ongeveer een meter boven ons uit. Nog niet zo lang geleden was die boom meteen in stukken gezaagd en uit het bos gehaald, want dood hout was zonde van het geld en bovendien werd het met al die dode bomen een rommeltje. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Maar in dit bos, waar de kettingzaag inmiddels achter slot en grendel is gedaan, had een winterkoning in deze kleine overwinning op de menselijke controledwang een volgende stap gezet. In het voorgaande voorjaar had hij zijn nest gemaakt in de kluit van die omgevallen fijnspar. Een perfect nestje van enkel mos. Het paste precies in de kom van mijn handen. Er waren jonge winterkoningen in grootgebracht die op hun beurt het komende voorjaar weer even hartstochtelijk zelf zo’n wonder van wildheid in elkaar zouden vlechten.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Door deze vondst zag ik in dat verwildering en daarmee verwondering begint in het kleine en op het moment dat wij in staat zijn om los te laten. Daarmee zeg ik niet dat alles moet veranderen in een met spinnenwebben omhulde janboel, maar wel dat we de vraag moeten stellen hoe we zo min mogelijk impact op natuur hebben en daarna pas, zoals milieuwetenschapper Jean Paul van Soest het onlangs in Trouw zei, moeten kijken welke economie daarbij past. En ik vermoed dat we er dan snel achter komen dat we er niet ongelukkiger op worden. Integendeel zelfs. <o:p></o:p></span></div>
<br />Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-87006845765725544632020-05-03T10:59:00.001+02:002020-05-03T10:59:51.663+02:00Eik en beuk<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-6Z1xXHOYakE/Xq6E0simuLI/AAAAAAAAL40/J11UbXk_rDkIEtj5ZDohASlhTopJvdp_ACLcBGAsYHQ/s1600/Bloeiende%2Beik.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-6Z1xXHOYakE/Xq6E0simuLI/AAAAAAAAL40/J11UbXk_rDkIEtj5ZDohASlhTopJvdp_ACLcBGAsYHQ/s400/Bloeiende%2Beik.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Bloeiende zomereik.</td></tr>
</tbody></table>
<div class="Hoofdtekst">
Diverse Nederlandse gemeenten zijn vol in actie met het bestrijden van de eikenprocessierups. Daarvoor zie je de meest uiteenlopende methodes voorbij komen op de sociale media. Populair zijn zogenaamde biologische bestrijdingsmiddelen op basis van bacteriën (Xentari) of aaltjes. Dat klinkt allemaal reuzegezellig, maar deze middelen doden niet alleen rupsen van de eikenprocessierups, maar álle rupsen van dag- en nachtvlinders. De Vlinderstichting praat zich de blaren op de tong om gemeenten er toe te bewegen vooral in te zetten op vergroting van de biodiversiteit, waardoor vogels en andere predatoren in voldoende mate aanwezig zijn om de overvloed aan rupsen de kop in te drukken. </div>
<div class="Hoofdtekst">
Op sommige plekken leidt dat tot goede resultaten, maar je hebt natuurlijk geen totale controle over het probleem. En dat vinden we blijkbaar eng (of te duur dat kan natuurlijk ook). Ondertussen staan de zomereiken vol in bloei. Toen ik naar de bescheiden, maar schitterende bloeiaren stond te kijken schoot me het moment te binnen dat ik voor het eerst besefte dat ook eiken en beuken bloeien. Bij boomsoorten als wilg en zoete kers bijvoorbeeld is die bloei zo prominent aanwezig dat je er niet omheen kunt. Beuk en eik doen het wat minder uitbundig, maar niet minder mooi.</div>
<div class="Hoofdtekst">
<o:p></o:p></div>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
<h4>
Onze mooiste plant</h4>
<div class="Hoofdtekst">
Tijdens een van de plantencursussen die ik ooit volgde stak de cursusleider voorafgaand aan de les zijn vinger in de lucht en zei op samenzweerderige toon: ‘Op dit moment bloeit een van onze mooiste planten. Weet u welke ik bedoel?’ De cursisten somden de meest uiteenlopende spectaculaire plantensoorten op, maar de glimlach op het gezicht van de cursusleider werd steeds heimelijker. ‘Nee’, sprak hij op een gegeven moment het verlossende woord: ‘de beuken bloeien!’ Op zijn gezicht verscheen een brede glimlach. <o:p></o:p></div>
<div class="Hoofdtekst">
Helaas heb ik niet onthouden waarom dit voor hem zo speciaal was, maar het deed mij beseffen dat ik het nog nooit gezien had, er nog nooit op gelet had en er geen weet van had. O ja, en een boom is natuurlijk ook een plant. Dit moment was voor mij de ommekeer in het verleggen van mijn aandacht van het bijzondere naar het gewone. Oftewel, tot die tijd was ik vooral bezig met het binnen harken van bijzondere soorten voor mijn lijstjes, maar er bleek achter elke soort - kwam ik al snel achter - een hele wereld schuil te gaan. <o:p></o:p></div>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-i0SnoBqEjDM/Xq6FRWJoLxI/AAAAAAAAL48/v37ee0Vqnw0DIZ4zZJKoUTY_HRyJfIUWACLcBGAsYHQ/s1600/Beukengalmus%2BAP20141002-003.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="799" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-i0SnoBqEjDM/Xq6FRWJoLxI/AAAAAAAAL48/v37ee0Vqnw0DIZ4zZJKoUTY_HRyJfIUWACLcBGAsYHQ/s400/Beukengalmus%2BAP20141002-003.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Gal van de beukengalmug die later in het jaar op het blad van beuken is te vinden.</td></tr>
</tbody></table>
<h4>
<br />
</h4>
<h4>
Oecologische flora</h4>
<div class="Hoofdtekst">
Voor die cursus had ik van het geld dat ik bij een Smit Sport in Delfzijl verdiende met het bespannen van tennisrackets de toen nog vierdelige Oecologische Flora gekocht. Daarin werden maar liefst 4,5 pagina aan de beuk gewijd. Ik las dat beuken maar een keer in de vijf tot acht jaar bloeien en dat een beuk minstens vijftig jaar oud moet zijn voordat ze echt beukennootjes gaan produceren. Maar wat me vooral trof was de uitleg over de plaats van beuken in onze bossen en hoe belangrijk ze zijn voor andere organismen. Na de beuk, volgde het lemma over de eik: 7 pagina’s. En toen ik dat las, begon het me helemaal te duizelen. Op deze boomsoort leven alleen al meer dan vierhonderd soorten insecten. Het totaal aantal organismen dat op, van en rondom eiken leeft loopt waarschijnlijk in de duizenden.</div>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-Q1T_jlvnOPI/Xq6FgVerNbI/AAAAAAAAL5A/9pmZbQH0lIUCN3kQK_iawMHf-yt2pYUzgCLcBGAsYHQ/s1600/Karmozijnrood%2Bweeskind%2BAP20180720-046.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-Q1T_jlvnOPI/Xq6FgVerNbI/AAAAAAAAL5A/9pmZbQH0lIUCN3kQK_iawMHf-yt2pYUzgCLcBGAsYHQ/s400/Karmozijnrood%2Bweeskind%2BAP20180720-046.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Karmozijnrood weeskind, een zeldzame nachtvlinder die leeft op oude eiken en waarvan de rupsen nu ook actief zijn.</td></tr>
</tbody></table>
<div class="Hoofdtekst">
<span style="font-family: "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<br />
<h4>
Doodzonde</h4>
<div class="Hoofdtekst">
Maar ja, als je dat allemaal niet weet, je geen docent of cursusleider hebt die je er op wijst, loop je er achteloos aan voorbij of doe je een soort föhn op wielen achter een tractor en verander je een bron van leven in één klap in een dooie boel. Ik begrijp het niet. Nou ja, ik begrijp wel dat die brandharen van eikenprocessierupsen erg vervelend zijn, maar niet dat we de overlast op deze <i>rucksichtslose</i> manier bestrijden. We achten ons als soort tot grootse daden in staat, zien onszelf vaak als een wezen dat qua intelligentie en creativiteit ver boven andere organismen uitstijgt, maar bij dit soort 'uitdagingen tot samenleven' blijft er vaak maar een denkconcept over: alles moet dood. Doodzonde wat mij betreft.</div>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-76469895895940475662020-04-23T21:55:00.000+02:002020-04-24T09:58:41.783+02:00Gewone vogelkers<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-nbLcBEo-ZnE/XqHro0xzdnI/AAAAAAAAL3Y/VOg-pIboVLU1ergt4NN8bz8jvKKqlGTtwCLcBGAsYHQ/s1600/Vogelkers%2Bbloem.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-nbLcBEo-ZnE/XqHro0xzdnI/AAAAAAAAL3Y/VOg-pIboVLU1ergt4NN8bz8jvKKqlGTtwCLcBGAsYHQ/s400/Vogelkers%2Bbloem.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto 1. Bloeiwijze van gewone vogelkers.</td></tr>
</tbody></table>
Je moet wat in deze tijden en vooral ook in dit jaargetijde. Door een vervelend virus zijn we (terecht) meer aan huis en onze directe woonomgeving gebonden dan anders. Dat is voor mij - net als voor vele anderen - best lastig omdat mijn leven zich in het zomerhalfjaar vooral buiten afspeelt (als ik niet hoef te werken). Het zijn wat grote woorden, maar ik beschouw buiten het grootste deel van het jaar als mijn thuis. Mijn huis is in deze tijd vooral om te eten en te slapen.<br />
Ik beschouw mezelf als een naturalist, wat in Engeland wordt omschreven als iemand die op meer beschrijvende manier flora en fauna bestudeert. Ik voel me vooral thuis in de tijd dat biologie nog natuurlijke historie heette en je met allerlei disciplines in de natuurwetenschappen bezig kon zijn zonder dat iemand daar raar van op keek. Lezen over de onstaansgeschiedenis van het landschap (aardkunde), kijken naar sterren, fossielen zoeken ... ik vind het allemaal even leuk en boeiend als vogels kijken en tellen, diersporen duiden, wilde bijen (proberen te) determineren en het leven van dassen volgen. Ik ben in dat opzicht een veelvraat.<br />
<br />
<h3>
Planten</h3>
Maar de lol van één groep was ik wat uit het oog verloren: planten. In mijn studietijd heb ik veel naar planten gekeken, eindeloos kweldervegetaties gekartereerd en meegedaan aan allerlei obscure floristische onderzoekjes, vooral op de Waddeneilanden. Later kwam deze tak van natuursport zoals Heimans en Thijsse het noemden, wat in de verdrukking door al die andere liefhebberijen. Maar door het verblijf als vogelwachter op Rottumerplaat, waar we een zo compleet mogelijke plantenlijst van het eiland moesten opleveren, kwam de oude passie weer naar boven. Levensgevaarlijk natuurlijk want een dag heeft er niet een paar uur bijgekregen in 2020 en ik had al het gevoel dat de dagen steeds korter worden.<br />
Het mooie van het bestuderen van wilde planten is (net als van vogels en insecten trouwens): het kan overal. Zelfs letterlijk in mijn eigen kleine achtertuin groeit wel iets dat ik daar niet had bedacht. Of er kruipt iets dat ik nog nooit eerder heb gezien. Daarnaast ben ik ook in de gelukkige omstandigheid dat 200 meter van mijn huis de 'natuur' begint, waar ik eindeloos kan struinen en waar blijkbaar weinig andere mensen komen (dat was ook al zo in het niet Corona-tijdperk).<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-ixOSYuuJoC4/XqHsdyEE-sI/AAAAAAAAL3g/fW8EqN6YUtELdDtJ5fOMhH5haxpwXuxKQCLcBGAsYHQ/s1600/Vogelkers.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-ixOSYuuJoC4/XqHsdyEE-sI/AAAAAAAAL3g/fW8EqN6YUtELdDtJ5fOMhH5haxpwXuxKQCLcBGAsYHQ/s400/Vogelkers.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto 2. Uitspringende nerven van de gewone vogelkers.</td></tr>
</tbody></table>
Dat wat ik onderweg wel tegenkom en de mooie verhalen die daar weer aan vastzitten, wil ik graag delen. Dus blaas ik dit blog nieuw leven in. Elke week een blogje over de voorgaande week, net als we vanaf Rottumerplaat deden. Niet om te imponeren, maar om te enthousiasmeren. Want laat ik eerlijk zijn, als amateur ontdek je zelf zelden écht iets nieuws. Meestal zie je iets opvallends waar je meer over wilt weten en waar je vervolgens over leest in boeken of iets over vindt in de krochten van het internet. Steeds vaker gaat het bij mij om soorten waar ik altijd aan voorbij liep omdat ze te algemeen leken om iets bijzonders te hebben.<br />
<br />
<h3>
Oecologische flora</h3>
Vandaag viel mijn oog bijvoorbeeld op een gewone vogelkers <i>(Prunus padus)</i> in een houtwal. Uitbundig bloeiend (foto 1) en immens zoet geurend trok het als een magneet aan me. De laatste dagen was ik bezig geweest met het inventariseren van oud bosplanten zoals dalkruid, salomonszegel en lelietje-van-dalen. Ze staan rond Norg vooral in bosranden en daar staat ook volop Amerikaanse vogelkers <i>(Prunus serotina)</i> die ik goed ken omdat ik er al honderden uit de grond heb getrokken (misschien ten onrechte, maar daarover in een ander blog meer). Ineens realiseerde ik me dat ik nog nooit bewust een gewone vogelkers had bekeken en hoe je die kunt onderscheiden van de Amerikaanse vogelkers.<br />
In de onvolprezen Oecologische Flora van Eddy Weeda en vader en zoons Westra (het idee voor de flora kwam eigenlijk van vader Rein Westra) had ik al eens gelezen dat het blad aan de onderzijde bijvoorbeeld uitspringende nerven heeft, maar daar had ik nog nooit op gelet. Nu had ik dus een uitgelezen kans om dat eens te bestuderen en verhip, het is overduidelijk. (zie foto 2).<br />
Het gaat nergens over natuurlijk, maar ik was toch blij dat het klopte.Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-62799809050399699442019-11-03T15:28:00.001+01:002020-05-13T10:50:16.339+02:00Terug naar Rottumerplaat is uit!Daar is ie dan: Terug naar Rottumerplaat, het boek dat we schreven over ons vier maanden durende verblijf als vogelwachters op Rottumerplaat.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-LxZ--hNpaEg/Xb7jWoPsgrI/AAAAAAAALio/Za4DKKg79AoCp0mH-Y3a4iJ5HtxPJEkBQCLcBGAsYHQ/s1600/Foto%2BNicolette%2Ben%2BAaldrik%2B%25C2%25A9Ed%2BMolenaar.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1066" data-original-width="1599" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-LxZ--hNpaEg/Xb7jWoPsgrI/AAAAAAAALio/Za4DKKg79AoCp0mH-Y3a4iJ5HtxPJEkBQCLcBGAsYHQ/s400/Foto%2BNicolette%2Ben%2BAaldrik%2B%25C2%25A9Ed%2BMolenaar.JPG" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Blije schrijvers. (foto Ed Molenaar)</td></tr>
</tbody></table>
Afgelopen vrijdag presenteerden we het boek in het Lauwersnest, het activiteitencentrum van het Nationaal Park Lauwersmeer. Tegen de prachtige achtergrond van de Global Flyway, de trekroute waar veel trekvogels die wij afgelopen jaar rondom Rottumerplaat aanschouwden gebruik van maken.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-rqJ8fkhAIbA/Xb7jNdiO7BI/AAAAAAAALik/ppg84RZM48YJD-EBzRuyYi3s2H9X697xACLcBGAsYHQ/s1600/3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1093" data-original-width="1600" height="272" src="https://1.bp.blogspot.com/-rqJ8fkhAIbA/Xb7jNdiO7BI/AAAAAAAALik/ppg84RZM48YJD-EBzRuyYi3s2H9X697xACLcBGAsYHQ/s400/3.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Een van de pagina's uit het boek. </td></tr>
</tbody></table>
We vertellen in dagboekvorm - in woord en beeld - over ons streven naar een eenvoudiger bestaan maar ook over de grote dynamiek van zand, zee en wind. Over de soms ontelbare hoeveelheid vogels, de bijzondere zoutplanten en opvallende strandvondsten. De worstelingen komen eveneens langs, bijvoorbeeld dat onze aanwezigheid soms óók verstorend werkt op de vogels. Maar bovenal blijkt dat we genieten van dit natuurleven. Voor ons draagt het bestuderen van de natuur namelijk bij aan het levensgeluk, zoals de beroemde natuurvorser Jac. P. Thijsse bijna honderd jaar geleden al beweerde.<br />
<br />
Het boek dat 240 pagina's telt is voor € 29,95 verkrijgbaar in iedere boekhandel en tot het einde van het jaar ook via het winkeltje van Lauwersnest, het activiteitencentrum Lauwersmeer, De Rug 1, Lauwersoog. Daar is tot die tijd ook een kleine foto-expositie met een aantal foto's uit het boek.<br />
Hartelijk dank voor alle leuke berichten gedurende het seizoen en wellicht tot ziens op een van de lezingen over ons boek. De agenda kun je vinden in de zijbalk en hieronder:<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="font-style: normal; font-weight: normal;">
Aanmelden is meestal noodzakelijk en kan via de websites van de betreffende locaties. Als de inschrijving gestart is, staat het vermeld en/of is de link naar de website actief.</div>
<div class="MsoNormal" style="font-style: normal; font-weight: normal;">
<br />
<br /></div>
Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-79608159194462886732019-08-15T15:18:00.001+02:002019-08-15T15:21:49.466+02:00Vogels beschermen: snelheid omlaag<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
Samen met Lydia Tuijnman bekokstoofde ik ruim vijf jaar geleden dat het tijd werd voor een mooi natuurprogramma op RTV Drenthe. Daaruit kwam ROEG! voort. Nu is Lydia met een nieuw (kunst)project gestart. Door het fotograferen van dode vogels brengt ze in beeld hoeveel er dagelijks worden aangereden in het verkeer. Ze roept met haar project op wat langzamer te rijden. </div>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-3NI3KN5PqxQ/XVVa2HWM0SI/AAAAAAAALCg/O8LJFWBj68MrZBSYDjGV5UibXgq7TuZuQCLcBGAs/s1600/_FVO6693.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1050" data-original-width="1574" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-3NI3KN5PqxQ/XVVa2HWM0SI/AAAAAAAALCg/O8LJFWBj68MrZBSYDjGV5UibXgq7TuZuQCLcBGAs/s400/_FVO6693.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Huismus (foto Lydia Tuijnman)</td></tr>
</tbody></table>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
'Als er een gevaar op je afkomt kun je uitwijken of op je schreden terugkeren. Maar onze auto’s rijden zo snel dat veel dieren niet adequaat kunnen reageren. Met alle gevolgen van dien.' <span class="il">Lydia</span> ziet telkens weer kleine slachtoffers op het wegdek liggen: 'Het is zo treurig en ook nog eens heel vaak onnodig.' </div>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal; min-height: 17px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal; min-height: 17px;">
<b>Kleine levens</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
Het was voor haar een eye-opener toen ze op de radio iemand hoorde uitleggen dat je met een relatief kleine snelheidsvermindering onevenredig veel dierenleed kan besparen. 'Tachtig kilometer per uur op landwegen is te snel. Maar als je bijvoorbeeld zeventig rijdt, of zestig, kunnen dieren veelal op tijd reageren, het is een snelheid die ze kunnen bevatten. Sinds ik dat weet rijd ik op landwegen nooit harder dan zeventig, meestal langzamer. En ik weet zeker dat ik daardoor veel kleine levens spaar.'</div>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-G12AG0XX0Ww/XVVbD1h1fbI/AAAAAAAALCk/gm-DIwnjK28OgQM-VCj6b5GjxFoVGz4kACLcBGAs/s1600/waterhoentje.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1050" data-original-width="1400" height="300" src="https://1.bp.blogspot.com/-G12AG0XX0Ww/XVVbD1h1fbI/AAAAAAAALCk/gm-DIwnjK28OgQM-VCj6b5GjxFoVGz4kACLcBGAs/s400/waterhoentje.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Waterhoen (foto Lydia Tuijnman)</td></tr>
</tbody></table>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal; min-height: 17px;">
<b>Een beetje langzamer</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
Soms lijkt het wel of ze het erom doen. De zwaluwen die rakelings voor je motorkap langs suizen, de houtduiven die op het laatste nippertje de verkeerde kant opvliegen. <span class="il">Lydia</span>: 'Zij zien het gevaar niet, wij moeten voor hen denken, zorgzaam zijn. Ga even wat eerder van huis, rij rustig, geniet van wat er om je heen te zien is. Het mag best een beetje langzamer.'</div>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal; min-height: 17px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
Tuijnman maakt foto’s van de kleine verkeersslachtoffers die ze vindt. 'Het is aangrijpend, ik vind het naar werk. Niemand wil dit zien, maar soms is een schok nodig om gedrag te veranderen. Ik hoop echt dat dit iets uitricht.'</div>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: "American Typewriter"; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
Ik steun het initiatief van Lydia van harte. Ik snap ook wel dat we niet allemaal als slakken over de weg kunnen gaan, maar ik weet uit ervaring dat je vooral op 60 km-wegen in de schemering en in het donker heel wat aanrijdingen kunt voorkomen als je niet harder rijdt dan 60. Niet alleen het dier heeft dan voldoende tijd om over te steken c.q. te vluchten, ook zelf heb je iets meer tijd om adequaat te reageren. </div>
Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-28808888177161835932019-08-03T17:07:00.002+02:002019-08-03T17:07:44.797+02:00Terug van Rottumerplaat<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-5eQJNJHiGhY/XUWhu5EUhJI/AAAAAAAALA8/nvgRvGRLCkgPGW_IrMzlBKD395BGqrJigCLcBGAs/s1600/Rottumerplaat.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="640" data-original-width="960" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-5eQJNJHiGhY/XUWhu5EUhJI/AAAAAAAALA8/nvgRvGRLCkgPGW_IrMzlBKD395BGqrJigCLcBGAs/s400/Rottumerplaat.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Afscheid van Rottumerplaat</td></tr>
</tbody></table>
De afgelopen vier maanden waren Nicolette en ik vogelwachter op Rottumerplaat. We hebben een natuurrijk avontuur beleefd te midden van duizenden vogels. Op <a href="http://www.boswachtersblog.nl/rottum">www.boswachtersblog.nl/rottum</a> van Staatsbosbeheer hebben we in ongeveer twintig blogs verslag gedaan van ons belevenissen. Half november verschijnt ons boek Terug naar Rottumerplaat bij Uitgeverij kleine Uil. In het boek vertellen we over wat het verblijf op het eiland met ons heeft gedaan, wat we er van hebben geleerd en we laten in woord en beeld vooral zien hoe bijzonder en fascinerend de Waddennatuur is.<br />
<br />
Op dit blog gaan we verder met verhalen over diersporen, natuurbelevenissen en over onze poging van onze woonomgeving een natuurrijkere plek te maken. Dat doen we in onze eigen kleine 'huistuintjes', onze grotere moestuin maar ook in het gemeentegroen rond ons huis.Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-60146155723892970382019-01-30T21:35:00.004+01:002019-01-31T08:45:13.330+01:00Natuurspoorjournaal #107 - Raven zoeken <table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-Wqx6cp5P_Ok/XFIIj2UAsOI/AAAAAAAAKfA/Aa4T-lker5s7RMRiK0O9VD9Kkqovyc0KACLcBGAs/s1600/Eekhoorn%2BP1000505.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-Wqx6cp5P_Ok/XFIIj2UAsOI/AAAAAAAAKfA/Aa4T-lker5s7RMRiK0O9VD9Kkqovyc0KACLcBGAs/s400/Eekhoorn%2BP1000505.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Eetplaats van een eekhoorn. </td></tr>
</tbody></table>
Niets is zo heilzaam voor de geest als een middagje struinen door het bos. Daar kun je allemaal hele ingewikkelde dingen over zeggen, maar je kunt het ook laten bij de constatering dat buiten zijn en naar diersporen koekeloeren gewoon fijn is.<br />
<br />
Maar je moet er wel een beetje moeite voor doen. Ik zeg vaak tegen de deelnemers die meedoen aan een dierspoorexcursie: als je echt sporen wilt zien, moet je vertragen, langzamer lopen en dieper kijken. De meesten zijn die oproep na één minuut alweer vergeten. Ik neem het ze niet kwalijk. Ik heb zelf ook de grootst mogelijke moeite om 'de knop om te zetten', de telefoon op stil te zetten, dat ding in de binnenbuuts te laten en me te focussen op de omgeving.<br />
<br />
<b>Raven</b><br />
Vandaag struinde ik met Hans een deel van de Kop van Drenthe af op zoek naar raven. Sinds een jaar of zeven hebben die vogels me in hun macht. Dat begon met twee raven die mijn brood stalen op de flanken van de Munt la Schera in Zwitserland. De ene vogel gaf een vliegshowtje weg en terwijl ik daar met open mond naar zat te kijken, pikte de andere mijn rantsoen in. Even laten vlogen ze er samen met de buit vandoor. Ik weet niet of het een vooropgezet plan of toeval was, maar ik was verkocht.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-NOzWQhNTLQM/XFILgdF3moI/AAAAAAAAKfU/TKpvPFHA6JI4qvb-4O8vZxnC7YojKgyvQCLcBGAs/s1600/Raaf%2BAP20071017-017.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://4.bp.blogspot.com/-NOzWQhNTLQM/XFILgdF3moI/AAAAAAAAKfU/TKpvPFHA6JI4qvb-4O8vZxnC7YojKgyvQCLcBGAs/s400/Raaf%2BAP20071017-017.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Brutale raaf in Zwitserland.</td></tr>
</tbody></table>
In het daarop volgende jaar broedde er na wat inleidende verlovingsperikelen in de jaren daarvoor zomaar een paartje in mijn vaste 'onderzoeksgebied'. Het was na het paar dat al sinds 2003 in Dieverzand jongen groot bracht, pas het vierde of vijfde broedpaar in Drenthe na de herintroductie eind jaren zestig. Ik volgde deze nieuwe rijkdom met grote nieuwsgierigheid.<br />
<br />
De laatste jaren neemt het aantal broedende raven in Drenthe langzaam maar gestaag toe. Het aantal broedparen ligt nu tussen de vijftien en twintig schat ik. In mijn eigen gebied volg ik nu drie veschillende koppels. Van het Norg-paar vonden Hans en ik vandaag de eerste aanzet van een nieuw nest in dezelfde boom als vorig jaar. Het gammele oude nest was na het broedseizoen uit de boom gewaaid. Op het Molenduinen-paar heb ik nog geen enkele grip. Ik zie beide vogels af en toe vliegen boven het bos, maar dat is het dan ook wel. Van het Veenhuizen-paar ontbrak nog ieder spoor op de oude nestlocatie.<br />
<br />
<b>Vertragen</b><br />
Pas toen al dat 'werk' achter de rug was, begon het echte vertragen. En toen vonden we ineens mooie dingen. Je vind altijd meer als je niet zoekt. Een plukplaats van een havik bijvoorbeeld, een berg aangevreten sparrenkegels, tientallen keutels van vossen en marters en een slaapplaats van raven... (dachten we, zie naschrift). Verspreid op de grond lagen tientallen krijtwitte uitwerpselen en pal onder de twee bomen een stuk of tien braakballen. Er zat mais in, haren van reeën en vooral heel veel vogelveren.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-z798onVBN5M/XFIJZTv1g9I/AAAAAAAAKfI/ZwizdPNJJkYDsxIGpKFBCy7JFlZ26TbrgCLcBGAs/s1600/Braakbal%2Braaf%2BP1000503.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1067" data-original-width="1600" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-z798onVBN5M/XFIJZTv1g9I/AAAAAAAAKfI/ZwizdPNJJkYDsxIGpKFBCy7JFlZ26TbrgCLcBGAs/s400/Braakbal%2Braaf%2BP1000503.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Braakballen met onderin de megabal.</td></tr>
</tbody></table>
De meeste ballen pasten qua afmeting keurig binnen marges van wat bekend is van raven, maar eentje was maar liefst 9 bij 5 centimeter. Dat is ongekend groot voor een raaf. Ik zag voor me hoe de vogel in kwestie probeerde al kokhalzend zich van deze enorme klont te ontdoen. Maar ondanks mijn rijke fantasie, had ik het ontzettend graag in het echt willen zien.<br />
<br />
Naschrift: Bij twijfel niet inhalen (of een blogje schrijven). Vanwege de inhoud van de braakbal, maar vooral ook vanwege de grootte, hebben we toch nog even navraag gedaan bij Willem van Manen. Hij zegt dat de braakballen van een dagroofvogel moeten zijn. Maar ook daar blijft het dilemma dat de onderste bal wel erg groot is voor een buizerd of havik. Er hangen al een tijdje twee zeearenden rond in het gebied, maar om dan meteen te zeggen dat het wel braakballen van een zeearend zullen zijn is ook weer wat suggestief. Kortom, wordt vervolgd.<br />
<br />Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-88337466036134295052019-01-12T14:57:00.000+01:002019-01-12T14:57:12.322+01:00Het Prentenboek is onderweg...<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-UubTb0TTgig/XDnwHT2VngI/AAAAAAAAKXE/iS6AAT5-s5Qi5OeusFth_Rh437g_rmr8QCLcBGAs/s1600/Rene%2Btekent%2BP1000371.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="533" data-original-width="800" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-UubTb0TTgig/XDnwHT2VngI/AAAAAAAAKXE/iS6AAT5-s5Qi5OeusFth_Rh437g_rmr8QCLcBGAs/s400/Rene%2Btekent%2BP1000371.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">René tekent de laatste prenten. </td></tr>
</tbody></table>
Schande! Al meer dan een half jaar heb ik niets nieuws geschreven. Op dit blog dan... In de praktijk ben ik de laatste maanden bijna dag en nacht aan het schrijven geweest, maar dan voor Het Prentenboek dat ik samen met René Nauta maak. Na drie jaar is het manuscript klaar, zijn alle foto's (bijna 750 in totaal) uitgezocht en bewerkt en heeft René bijna 350 tekeningen gemaakt. Zondag hebben we alles naar vormgever Wemoet Wartena gestuurd. En nu? Nu begint het zenuwachtige wachten op de eerste proeven.<br />
Het wordt een joekel van een boek. Vier- tot vijfhonderd pagina's vermoed ik. Een handzame veldgids kun je het niet meer noemen denk ik, maar doorwrocht is het wel... In mei is de boekpresentatie, ergens in het midden van het land.<br />
Nu heb ik hopelijk ook weer tijd voor anderen dingen en weer af en toe een mooi sporenavontuur posten op Natuurspoor. Wil je op de hoogte blijven van Het Prentenboek dan kun je de website <a href="http://www.hetprentenboek.eu/" target="_blank">www.hetprentenboek.eu </a>of Het Prentenboek op Facebook in de gaten houden.Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-38620277687912993362018-07-21T13:45:00.002+02:002018-07-21T13:46:00.565+02:00Het Von Humboldt GenootschapIk kan me niet veel leukers bedenken dan met gelijkgestemde zielen aan natuurstudie te doen. Het maakt eerlijk gezegd niet zoveel uit wat het onderwerp is. Sporen, veren, vogels, 'zeebeesten' of zoogdieren, alles is goed. Maar dit zijn wel de onderwerpen waar ik het meeste van weet. Ik prijs me dan ook gelukkig dat ik zoveel slimme mensen ken die hun kennis graag delen.<br />
<div>
<br />
<div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-b9lNVgyBK3Y/W1MHhMnloRI/AAAAAAAAJy8/RiJbjq3Wac4-QAOyIj4ajEGySOppu6zDACLcBGAs/s1600/HG%2BBoletenzwartlijf%2BAP20180720-001.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="600" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-b9lNVgyBK3Y/W1MHhMnloRI/AAAAAAAAJy8/RiJbjq3Wac4-QAOyIj4ajEGySOppu6zDACLcBGAs/s400/HG%2BBoletenzwartlijf%2BAP20180720-001.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Een boletenzwartlijf, een kevertje dat leeft in zwammen zoals berkenzwam en zadelzwam.</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Ik maak tot mijn grote vreugde ook deel uit van het prestigieuze Von Humboldt Genootschap. Dit ultragheime gezelschap komt een keer of zes per jaar bij elkaar. Het concept is eenvoudig. We kletsen wat bij over onze afzonderlijke natuuravonturen, doen een excursie, eten een eenvoudige doch voedzame maaltijd (liefst ergens in het veld), bespreken een gewichtig boek en gaan daarna door met bijvoorbeeld nachtvlinders vangen en proberen ze op naam te brengen.<br />
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Kinderboek</b></div>
<div>
<br /></div>
<div>
Vaak heeft het thema van het boek en de excursies iets te maken met insecten. Niet dat Von Humboldt daar nu speciaal in geïnteresseerd was, maar het eerste boek dat we lazen en bespraken was de biografie van Andrea Wulf over de grote Duitse natuuronderzoeker. Daarna volgden boeken van bijvoorbeeld Dave Goulson (over hommels), Stefano Mancuso (over planten), Fredrik Sjöberg (over zweefvliegen), James Rebanks (over het leven als schapenhouder) en M.G. Leonard (over kevers). Ja, ja, dat laatste boek is inderdaad een kinderboek... </div>
<div>
<br /></div>
<div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-sjqzRPYDgco/W1MHheBCqCI/AAAAAAAAJzY/3GZeQIrsfnwDfcgDYiEaxmLsD50rtXX6QCEwYBhgL/s1600/HG%2BBoommier%2Bschorsluizen%2BAP20180720-057.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="600" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-sjqzRPYDgco/W1MHheBCqCI/AAAAAAAAJzY/3GZeQIrsfnwDfcgDYiEaxmLsD50rtXX6QCEwYBhgL/s400/HG%2BBoommier%2Bschorsluizen%2BAP20180720-057.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Boommieren proberen hun vee (schorsluizen) in veiligheid te brengen.</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Ik ben van oorsprong niet echt een 'insectengeek'. Ik weet er ook weinig van en de moed zakt al snel in mijn schoenen als ik zie hoeveel soortgroepen en soorten er zijn. Die soorten lijken soms ook nog eens verschrikkelijk veel op elkaar. Aan de andere kant is het ook weer buitengewoon bevredigend als het wel lukt om een soort op naam te brengen, ook al blijkt dan vaak dat het een heel algemene soort is. Ik moet zeggen dat ik dan ook steeds meer verslingerd raak aan kevers, hommels, libellen, sprinkhanen, vlinders en al die andere kriebelbeesten. En dat is niet heel handig want eigenlijk moet ik al mijn tijd besteden aan het afronden van Het Prentenboek... </div>
<div>
<br /></div>
<div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-mLG_XkJ2lVA/W1MHhasLJtI/AAAAAAAAJzk/8xqdeI6Evncrx-5EzPNdtTFteMKGNN-VQCEwYBhgL/s1600/HG%2BKarmozijnrood%2Bweeskind%2BAP20180720-046.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="600" height="266" src="https://3.bp.blogspot.com/-mLG_XkJ2lVA/W1MHhasLJtI/AAAAAAAAJzk/8xqdeI6Evncrx-5EzPNdtTFteMKGNN-VQCEwYBhgL/s400/HG%2BKarmozijnrood%2Bweeskind%2BAP20180720-046.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Een karmozijnrood weeskind, een zeldzame nachtvlinder die steeds vaker wordt gezien (lijkt het).</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Nou ja, ik werk nu hard aan een wat saaier deel in dat proces (redactie en fotobewerking) en dus beloon ik mezelf nu even met leuke uitzoekklusjes. Hieronder een paar resultaten van onze bijeenkomst van gisteren. Zoals ik al zei, ik ben een insectengroentje. Feedback op foute determinaties zijn dan ook van harte welkom. </div>
<div>
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://2.bp.blogspot.com/-CUaok9SnaZo/W1MHh6PTO7I/AAAAAAAAJzc/fEB0ED20HJAr_tUma6WpZiBpr0gN700FwCEwYBhgL/s1600/HG%2BKnopsprietje%2Bvrouw%2BAP20180720-027.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="600" height="266" src="https://2.bp.blogspot.com/-CUaok9SnaZo/W1MHh6PTO7I/AAAAAAAAJzc/fEB0ED20HJAr_tUma6WpZiBpr0gN700FwCEwYBhgL/s400/HG%2BKnopsprietje%2Bvrouw%2BAP20180720-027.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Is dit nu een schavertje (man) of een knopsprietje (vrouw)? We houden het op de laatste vanwege de geknikte zijkiel. Met dank aan Lizette van Buren-Wolf. </td></tr>
</tbody></table>
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://2.bp.blogspot.com/-gSAOwWW6tYo/W1MHiK7BnKI/AAAAAAAAJzg/ZS3iXcVtP9oxhf7k-Nwdvapv-u80MS76gCEwYBhgL/s1600/HG%2BPluimvoetbij%2BAP20180720-013.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="600" height="266" src="https://2.bp.blogspot.com/-gSAOwWW6tYo/W1MHiK7BnKI/AAAAAAAAJzg/ZS3iXcVtP9oxhf7k-Nwdvapv-u80MS76gCEwYBhgL/s400/HG%2BPluimvoetbij%2BAP20180720-013.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Pluimvoetbij aan het werk. Mooi spoor ook ;-)</td></tr>
</tbody></table>
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://2.bp.blogspot.com/-6vuwy9O6Xys/W1MHiHq0QEI/AAAAAAAAJzk/9UxakQomeasjz8enkwS3A7kNhj_1BniXACEwYBhgL/s1600/HG%2BSteenrode%2Bheidelibel%2Bvrouw%2BAP20180720-040.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="600" height="266" src="https://2.bp.blogspot.com/-6vuwy9O6Xys/W1MHiHq0QEI/AAAAAAAAJzk/9UxakQomeasjz8enkwS3A7kNhj_1BniXACEwYBhgL/s400/HG%2BSteenrode%2Bheidelibel%2Bvrouw%2BAP20180720-040.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Ook weer zo'n leuke. Volgens mij een vrouwtje van de algemene steenrode heidelibel. De 'snor' op het gezicht loopt door op de zijkant van het hoofd en de legschede staat haaks op het lichaam. Dus geen bloedrode. Maar dan, er zit een sterk rode zweem op het achterlijf en de vleugelaanzet... Dat zie ik weer nergens als mogelijkheid in de boekjes. </td></tr>
</tbody></table>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
</div>
</div>
Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-42236338900437624902018-05-05T10:21:00.001+02:002018-05-05T10:21:07.092+02:00Natuurspoorjournaal #106 - Anti-roofvogel spray<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-EBo_YCH3y5Y/Wu1mcAJpVPI/AAAAAAAAJS0/XS8-k-Yy1PAf-6o1L6y9D8otDZ8tbnbugCLcBGAs/s1600/Haivk%2Bprooirest%2Bpostduif%2Bmet%2Bkleurstof%2BAP20180402-013.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://4.bp.blogspot.com/-EBo_YCH3y5Y/Wu1mcAJpVPI/AAAAAAAAJS0/XS8-k-Yy1PAf-6o1L6y9D8otDZ8tbnbugCLcBGAs/s400/Haivk%2Bprooirest%2Bpostduif%2Bmet%2Bkleurstof%2BAP20180402-013.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Door havik geplukte postduif. (Norg, april 2018)</td></tr>
</tbody></table>
Ik kan me goed voorstellen dat je als postduivenhouder niet heel gelukkig wordt als je beste (en meestal duurste) duiven worden gepakt door een havik. Waar ik dan weer niet heel gelukkig van word, is dat er allerlei geleuter rondom roofvogels wordt bebezigd om ze in een kwaad daglicht te stellen. In een soort hink-stap-sprong-redening wordt al snel gezegd dat er teveel zijn en dat ze dus dood moeten, zoals met alle dieren die ons wat in de weg zitten.<br />
<br />
Roofvogels, of roofdieren in het algemeen, leven naar hun aard. Ze kunnen niet anders. Wij hebben ze in de afgelopen honderden jaren met alles wat binnen onze mogelijkheden lag (klemmen, gif, nesten beschieten) bestreden. En dat terwijl ze al sinds 1936 beschermd zijn bij wet. Na de Tweede Wereldoorlog kregen veel roofdieren ook nog eens een forse tik door opstapeling van persistente bestrijdingsmiddelen zoals DTT. Het aantal roofdieren is in Nederland lange tijd onnatuurlijk laag geweest. Dat de stand nu onnatuurlijk hoog zou zijn is onzin van de bovenste plank.<br />
<br />
Uit mijn eigen onderzoek in de boswachterij Veenhuizen blijkt dat de roofvogelaantallen sinds 2011 behoorlijk dalen. Had ik in 2011 nog ruim dertig buizerdterritoria, dit jaar blijft de teller onder de tien. Het aantal broedpaar havik is gedaald van vijf naar twee tot drie. Sperwer is nagenoeg verdwenen, net als boomvalk en torenvalk. Wespendief is al jaren redelijk stabiel met 2 tot 3 territoria.<br />
<br />
Afijn, gelukkig zijn er ook postduivenhouders die alternatieven aandragen, zoals de duiven inspuiten met een roze kleurstof. Dit moet roofvogels afschrikken en er zijn goede ervaringen mee. Maar eerlijk is eerlijk, het helpt niet altijd en overal zoals blijkt uit bovenstaande foto. Hier heeft de dorpshavik van Norg een 'gekleurde' postduif te pakken genomen. Helaas.<br />
<br />
Voor het gemak, <a href="https://www.wielink.nl/assortiment/duif/diverse-bijprodukten-duiven/anti-roofvogel-spray-646/" target="_blank">HIER</a> een linkje waar je het spul kunt bestellen.Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-70255772658447873432018-04-02T17:19:00.001+02:002018-04-02T17:19:42.911+02:00Natuurspoorjournaal #105 - KauwproppenIn de afgelopen weken vond ik kort achter elkaar een zogenaamde kauwprop. Zo'n kauwprop is niets anders dan een fijngekauwde en weer uitgespuugde hoopje plantenresten. Bij de eerste vondst ging het om een prop pitrus op het landgoed Welna op de Veluwe (zie foto 1). Aan de prenten die eromheen stonden konden we opmaken dat het van een wild zwijn was.<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-5MHuLqnrixo/WsJHtzy-aPI/AAAAAAAAJM8/UfM_uPYNve0Oce22VRH6KXd972FYImEewCLcBGAs/s1600/Wild%2Bzwijn%2Bkauwprop%2Bpitrus%2BWelna%2BVeluwe%2BAP20180304-013.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://4.bp.blogspot.com/-5MHuLqnrixo/WsJHtzy-aPI/AAAAAAAAJM8/UfM_uPYNve0Oce22VRH6KXd972FYImEewCLcBGAs/s400/Wild%2Bzwijn%2Bkauwprop%2Bpitrus%2BWelna%2BVeluwe%2BAP20180304-013.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto 1. Kauwprop (pitrus) van wild zwijn. Welna, Veluwe.</td></tr>
</tbody></table>
Dat wilde zwijnen die soort sporen achterlaten, had ik al eerder gezien in de nawinter. Nagenoeg al het hoogwaardige voedsel is op, maar de honger blijft. Ze proberen dan in leven te blijven van planten die nagenoeg niets opleveren. Of zoals Gerrit Jan Spek het zei in een mailwisseling: 'Misschien ga je dan net niet dood.'<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://2.bp.blogspot.com/-BWB7iIv2g1E/WsJJNNK1qCI/AAAAAAAAJNQ/zdAEPFr7rZw1O-pR_RSs-YjaX1bUE4MPgCLcBGAs/s1600/Kootwijkerzand%2Bvastgelegd%2Bstuifzand%2BAP20180316-043.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://2.bp.blogspot.com/-BWB7iIv2g1E/WsJJNNK1qCI/AAAAAAAAJNQ/zdAEPFr7rZw1O-pR_RSs-YjaX1bUE4MPgCLcBGAs/s400/Kootwijkerzand%2Bvastgelegd%2Bstuifzand%2BAP20180316-043.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto 2. Vastgelegd stuifzand met o.a. buntgras. Kootwijkerzand.</td></tr>
</tbody></table>
Een paar weken later vond ik op het vastgelegde stuifzand bij Kootwijk (zie foto 2) soortgelijke proppen (foto 3), maar nu waren het restanten buntgras. Ook hier ging ik er weer vanuit dat het afkomstig was van wilde zwijnen, maar hoe ik ook zocht, ik kon niet één prent of een ander spoor van een wild zwijn vinden. Daarentegen miegelde het van de edelhertprenten en ook lagen her en der uitwerpselen van edelherten.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://2.bp.blogspot.com/-8Qpw4sMOgSg/WsJIIet7r9I/AAAAAAAAJNA/KWYlWNypQsM9jrX3OhBU7-It4wNNslt6ACLcBGAs/s1600/Edelhert%2Bkauwprop%2Bbuntgras%2BKootwijkerzand%2BAP20180316-042.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1200" height="266" src="https://2.bp.blogspot.com/-8Qpw4sMOgSg/WsJIIet7r9I/AAAAAAAAJNA/KWYlWNypQsM9jrX3OhBU7-It4wNNslt6ACLcBGAs/s400/Edelhert%2Bkauwprop%2Bbuntgras%2BKootwijkerzand%2BAP20180316-042.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto 3. Kauwprop (buntgras), hoogstwaarschijnlijk van edelhert. Kootwijkerzand.</td></tr>
</tbody></table>
Ik ken dit fenomeen niet van herten en daarom stuurde ik de foto's naar faunaspecialist Gerrit Jan. Hij kent die kauwproppen vooral ook van wilde zwijnen en niet direct van herten. Maar hij heeft herten wel eerder op buntgras zien foerageren. Toen was het ze om de bloeiwijzen te doen. Buntgras lijkt in deze tijd van het jaar ook voor herten niet echt een ideale voedselbron, maar ook zij hebben vast honger nu. Of ik heb gewoon niet goed genoeg gezocht en tientallen zwijnenprenten over het hoofd gezien. Dat kan natuurlijk ook...<br />
Ergo, wel eens edelherten op buntgras zien foerageren, kauwproppen zien produceren of er ergens iets over gelezen? Ik hoor het graag!Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com7tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-5783505675248742632018-02-24T19:57:00.000+01:002018-02-24T20:10:27.246+01:00Struinen in de Boekenweek - De-kijk-dan-toch(t)<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-z6bEPGsRQIE/WpGz2Rk6xAI/AAAAAAAAI_U/kD3JIPxOmMUalII7wKB7UkddJ24_HZJbQCLcBGAs/s1600/BW18_Natuur_900-865x605.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="605" data-original-width="865" height="278" src="https://3.bp.blogspot.com/-z6bEPGsRQIE/WpGz2Rk6xAI/AAAAAAAAI_U/kD3JIPxOmMUalII7wKB7UkddJ24_HZJbQCLcBGAs/s400/BW18_Natuur_900-865x605.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
Het thema van de de 83e Boekenweek is Natuur. Tussen 10 en 18 maart ga ik daarom op struintocht door het noorden van het land om verhalen te vertellen over mijn favoriete natuurschrijvers. En ja, ik wil natuurlijk ook graag mijn eigen natuurdagboek <b style="font-style: italic;">De onsterfelijke nachtegalen </b>een beetje onder de aandacht brengen. Ik schreef het natuurdagboek samen met Barbara de Beaufort en het is onlangs verschenen bij <a href="https://www.kleineuil.nl/nieuws/91-de-onsterfelijke-nachtegalen-gepresenteerd-in-veenhuizen" target="_blank">Uitgeverij kleine Uil</a>.<br />
<br />
Het thema De-kijk-dan-toch(t) heb ik ontleend aan de recensie van Agmar van Rijn op Tzum.info (klik <a href="https://www.tzum.info/2018/02/recensie-aaldrik-pot-en-barbara-beaufort-onsterfelijke-nachtegalen-natuurdagboek/" target="_blank">hier</a>). Zij vatte De onsterfelijke nachtegalen als volgt samen: 'Het boek maakt je wakker voor de natuur, je krijgt ontzettende zin om óók te gaan kijken, in feite is het hele boek één lange aansporing; kijk dan, kijk dan toch!' En zonder dat ik het zelf zo expliciet had bedacht, is dit inderdaad waar het ruim tweehonderd pagina's lang over gaat.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-3AruWsBTucE/WpGyd3buIfI/AAAAAAAAI-4/7RinUghzJ_EStfVH03RFsszowDIlRcqTgCLcBGAs/s1600/vasalis03-1980x_.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="539" data-original-width="800" height="268" src="https://3.bp.blogspot.com/-3AruWsBTucE/WpGyd3buIfI/AAAAAAAAI-4/7RinUghzJ_EStfVH03RFsszowDIlRcqTgCLcBGAs/s400/vasalis03-1980x_.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">De Zulthe, voormalig kinderherstellingsoord en later woonhuis van M. Vasalis. </td></tr>
</tbody></table>
<b><br /></b>
<b>Za. 10 maart - Vasalis-wandeling - Landgoed Terheijl</b><br />
De kijk-dan-toch(t) begint op zaterdag 10 maart met een Vasalis-wandeling op het landgoed Terheijl tussen Nietap en Roden, in samenwerking met <b><a href="https://www.daannijman.nl/activiteiten/" target="_blank">boekhandel Daan Nijman</a></b> uit Roden Ik ben een groot liefhebber van het werk van Vasalis en zoek in haar gedichten, brieven en essays naar de natuurervaringen die ze had rond Terheijl. Vasalis woonde lang in het voormalige kinderherstellingsoord De Zulthe dat aan de rand van dit bijzondere gebied staat. Tijdens de wandeling vertel ik over het bijzondere landschap en de natuur en maak geregeld uitstapjes naar het werk van Vasalis. De start is om 14 uur bij de parkeerplaats aan de Vagevuurselaan tussen Nietap en Nieuw-Roden. Aanmelden kan via info@daannijman.nl. Na afloop is er een boekenborrel in de winkel. Meer informatie vind je <a href="https://www.daannijman.nl/activiteiten/" target="_blank">hier</a>.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-7_ikrLH7peY/WpGzgSkL33I/AAAAAAAAI_M/9EhzyX21kDAwnuMUIe9BpPhOZRjEojbsgCLcBGAs/s1600/Nachtegalen_cover.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1024" height="200" src="https://4.bp.blogspot.com/-7_ikrLH7peY/WpGzgSkL33I/AAAAAAAAI_M/9EhzyX21kDAwnuMUIe9BpPhOZRjEojbsgCLcBGAs/s200/Nachtegalen_cover.jpg" width="127" /></a></div>
<b>Di. 13 maart - Boekpresentatie De onsterfelijke nachtegalen - Assen</b><br />
De kijk-dan-toch(t) gaat verder met een boekpresentatie over De onsterfelijke nachtegalen op dinsdagavond 13 maart bij <b><a href="https://www.boekhandelvandervelde.nl/nl/agenda/agenda-assen/boekenweek-lezing-aaldrik-pot/" target="_blank">boekhandel Van der Velde</a></b> in Assen. Aan de hand van een tien thema's uit het boek vertel ik over mijn natuurbelevenissen in de afgelopen dertig jaar en de mensen die mij inspireren. Ook lees ik een aantal fragmenten uit het natuurdagboek voor. De boekpresentatie start om 19.30 uur en meer informatie vind je <a href="https://www.boekhandelvandervelde.nl/nl/agenda/agenda-assen/boekenweek-lezing-aaldrik-pot/" target="_blank">hier</a>.<br />
<br />
<b>Wo. 14 maart - Boekpresentatie De onsterfelijke nachtegalen - Roden</b><br />
Dezelfde presentatie als hierboven, maar dan bij boekhandel Daan Nijman in Roden. We starten om 20.00 uur. Meer informatie vind je <a href="https://www.daannijman.nl/activiteiten/" target="_blank">hier</a>.<br />
<br />
<b>Do. 15 maart - In het voetspoor van Linnaeus - Nijverdal</b><br />
Natuurschrijvers staan figuurlijk (bijna) altijd op de schouders van een voorganger. Iemand die hen inspireerde of zelfs vrij letterlijk aan de hand nam. In mijn lezing <b>In het voetspoor van Linnaeus</b> ga ik in op de mooiste verhalen, avonturen en ontdekkingen van natuurschrijvers in de afgelopen 300 jaar.<br />
<br />
Mijn verhaal begint bij de in 1707 geboren Zweedse natuuronderzoeker Carolus Linnaeus. In 2013 legde ik deels de route af van de studiereis die hij bijna 300 jaar eerder door de Zweedse provincie Dalarna maakte. In het dagboek dat hij van die reis bijhield, beschreef hij niet alleen allerlei feiten over planten, dieren, mensen en gebruiken, maar hij springt hier en daar - meer dan bij zijn eerdere dagboek van zijn reis door Lapland - uit de band met een mooie landschapsbeschrijving of natuurbeleving.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-31oRfez8tZg/WpGyt2GkUoI/AAAAAAAAI-8/TPqyeNsZJ-k5nqK2kwfHhHPcS9rm0WPAQCLcBGAs/s1600/humboldt-library-berlin-1856%2Bklein.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="575" data-original-width="800" height="287" src="https://4.bp.blogspot.com/-31oRfez8tZg/WpGyt2GkUoI/AAAAAAAAI-8/TPqyeNsZJ-k5nqK2kwfHhHPcS9rm0WPAQCLcBGAs/s400/humboldt-library-berlin-1856%2Bklein.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Alexander von Humboldt in zijn studeerkamer in Berlijn. (Eduard Hildebrandt, 1856)</td></tr>
</tbody></table>
Ook al begint mijn verhaal op de grens van Noorwegen en Zweden en kom ik geregeld op dat avontuur terug, de natuur in de directe omgeving van mijn huis is de rode draad. Van hieruit dwaal ik via bekende namen als Von Humboldt, Thoreau, Darwin, Muir, Heimans, Thijsse en J.A. Baker steeds verder af naar hedendaagse natuurschrijvers als Robert Macfarlane, Caspar Janssen en Koos van Zomeren. Ook minder bekende helden komen langs en ik laat zien dat ze vaak onterecht in de vergetelheid zijn geraakt. De lezing is een explosie aan mooie verhalen over wat natuurschrijvers drijft en over hun soms nogal hachelijke avonturen. En, als het mag, vertel ik tot slot graag iets over De onsterfelijke nachtegalen.<br />
<br />
De lezing vindt plaats in het Buitencentrum Sallandse Heuvelrug. Voor meer informatie en aanmelden klik <a href="https://www.staatsbosbeheer.nl/activiteiten/salland/lezing-over-natuurschrijvers-op-de-sallandse-heuvelrug" target="_blank">hier</a>.Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-88124559696363308122018-02-14T19:04:00.000+01:002018-02-14T19:04:09.842+01:00Boekexcursie op het Noordsche Veld<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-dFBP8KB8j0Q/VjDY7jYMpRI/AAAAAAAAFZc/fKy2vcPvOdUtVFub3VbnJR8VqW9L43cdACPcBGAYYCw/s1600/Vos%2Bprenten%2Bvoor%2Ben%2Bachter.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="600" height="213" src="https://4.bp.blogspot.com/-dFBP8KB8j0Q/VjDY7jYMpRI/AAAAAAAAFZc/fKy2vcPvOdUtVFub3VbnJR8VqW9L43cdACPcBGAYYCw/s320/Vos%2Bprenten%2Bvoor%2Ben%2Bachter.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 21.600000381469727px;">
<span style="line-height: 21.600000381469727px;"><br /></span></div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 21.600000381469727px;">
<span style="line-height: 21.600000381469727px;">Ter gelegenheid van de verschijning van De onsterfelijke nachtegalen organiseer ik samen met theehuis De Bosrand in Norg op zaterdag</span><span style="line-height: 21.600000381469727px;">middag</span><span style="line-height: 21.600000381469727px;"> 24 februari een boekexcursie in de bossen rond het </span><span style="line-height: 21.600000381469727px;">Noordsche</span><span style="line-height: 21.600000381469727px;"> Veld. Tijdens de struintocht laat ik zien dat je door een andere manier van kijken, dichterbij de natuur kunt komen. Het herkennen van de sporen die dieren achterlaten is daarbij het uitgangspunt. </span></div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 21.600000381469727px;">
<span style="line-height: 21.600000381469727px;"><br /></span></div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 21.600000381469727px;">
<span style="line-height: 21.600000381469727px;">Na afloop van de excursie wordt er achter het theehuis bij een kampvuurtje een stevige kop soep met een broodje en een drankje geserveerd. Ook is er gelegenheid om vragen te stellen over het boek of om het boek</span><span style="line-height: 21.600000381469727px;"> aan te schaffen en </span><span style="line-height: 21.600000381469727px;">laten signeren. De kosten voor deelname bedragen €7,50 inclusief soep, broodje en een drankje. Er kunnen maximaal 15 mensen mee. </span><span style="line-height: 21.600000381469727px;">Aanmelden</span><span style="line-height: 21.600000381469727px;"> kan via </span><span style="line-height: 21.600000381469727px;">aaldrikpot@gmail.com</span><span style="line-height: 21.600000381469727px;">.</span><span style="line-height: 21.600000381469727px;"></span><span style="line-height: 21.600000381469727px;"></span></div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 21.600000381469727px;">
<br /></div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 21.600000381469727px;">
<span style="line-height: 21.600000381469727px;">De onsterfelijke nachtegalen is verschenen bij Uitgeverij kleine Uil in Groningen en is te koop of te bestelellen bij iedere boekhandel. Ook is er een </span><span style="line-height: 21.600000381469727px;">e-book</span><span style="line-height: 21.600000381469727px;"> van De onsterfelijke nachtegalen beschikbaar.</span></div>
Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-3953825466600687702018-01-17T15:03:00.002+01:002018-01-17T15:24:16.562+01:00Het Prentenboek vordert<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-S6En2JTwpig/Wl9VIJkkG_I/AAAAAAAAI6Y/9kDGBEYwQ5IE_SfhX3v_jmR5v4PIV2fNACLcBGAs/s1600/Mockup%2BPrentenboek_Final.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1312" height="200" src="https://1.bp.blogspot.com/-S6En2JTwpig/Wl9VIJkkG_I/AAAAAAAAI6Y/9kDGBEYwQ5IE_SfhX3v_jmR5v4PIV2fNACLcBGAs/s200/Mockup%2BPrentenboek_Final.jpg" width="163" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Cover van Het Prentenboek.</td></tr>
</tbody></table>
Ruim twee jaar werken René Nauta en ik nu aan Het Prentenboek en hopelijk is het voor de zomer van 2018 écht klaar. Het wordt hoe dan ook een kloek boek over voetafdrukken van zoogdieren, vogels, reptielen, amfibiën en insecten. Het boek bestaat uit zeven hoofdstukken, waarvan er nu vijf af zijn en naar vormgever Welmoet Wartena zijn gestuurd. Ook hoofdstuk 7 is zo goed als klaar. Het wordt dus steeds spannender.<br />
<br />
We hebben nog zo'n twee maanden nodig om het hart van het boek af te ronden waarin de voetafdrukken van meer dan honderd verschillende diersoorten worden behandeld. De teksten worden voorzien van heel veel foto's en tekeningen. In de afgelopen twee jaar zijn we door het bestuderen van de voetzolen van dieren, het bekijken van honderden prenten in het veld en van foto's in ons eigen archief nog weer tot allerlei nieuwe inzichten gekomen. Dat maakt het schrijven van het boek ook voor onszelf tot een fantastische leerschool.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-n--9G-KG7qA/Wl9ce2l_ReI/AAAAAAAAI60/bZrKlHJ8214X-nwe0SYIWTN03TP3FnzkACLcBGAs/s1600/Tekening%2Bsteenmarter%2Bhand.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="764" data-original-width="758" height="400" src="https://1.bp.blogspot.com/-n--9G-KG7qA/Wl9ce2l_ReI/AAAAAAAAI60/bZrKlHJ8214X-nwe0SYIWTN03TP3FnzkACLcBGAs/s400/Tekening%2Bsteenmarter%2Bhand.jpg" width="396" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Een van de vele tekeningen uit het boek. ©René Nauta. </td></tr>
</tbody></table>
In het boek is ook veel aandacht voor verhalen. Verhalen die niet meteen ingaan op allerlei technische details van voetafdrukken, maar meer over de avonturen er omheen. Veel van dat soort verhalen vind je ook hier op Natuurspoor en in mijn maandelijkse diersporenartikel in het Friesch Dagblad (klik <a href="https://www.dropbox.com/s/ug3mm5fp06ivu9x/Slechtvalk%20Natuur%202-7%20FD.pdf?dl=0" target="_blank">hier </a>voor een voorbeeld). Als je de laatste nieuwtjes over Het Prentenboek wilt volgen, verwijs ik je graag naar de speciale website over het boek <a href="http://www.hetprentenboek.eu/">www.hetprentenboek.eu</a>.<br />
<br />
<br />
<div class="Hoofdtekst" style="text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "calibri" , "sans-serif";"><o:p></o:p></span></div>
Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-79233440001079884742018-01-11T21:07:00.000+01:002018-01-11T21:08:28.608+01:00Beestachtig mooie lezing van Tonnie SterkenMijn natuurvriend Tonnie Sterken is al meer dan een halve eeuw natuurman in hart en nieren. Ik leerde hem ruim tien jaar geleden kennen als de man die de roofvogels inventariseerde in de boswachterij Veenhuizen. Ons eerste gesprekje ging over het verdelen van dat werk. Hij doet vanaf dat moment het zuidelijke deel van de boswachterij, ik het noordelijke deel. Maar al snel trokken we er ook regelmatig samen op uit.<br />
<br />
In de loop der jaren verbreedde Tonnie zijn horizon en werd een van de fanatiekste dassenspeurders die ik ken. En daarna volgden bijna als vanzelf de boommarters, de otters, de bevers en nog veel meer. Al jaren legt hij veel van die dieren vast met zijn cameravallen. Tonnie heeft een bijzonder talent om die camervallen precies op die plek te zetten waar de dieren langskomen en interessant gedrag laten zien. Hij heeft inmiddels duizenden van die filmpjes verzameld.<br />
<br />
Nu verzorgt hij op verzoek voor groepen een prachtige lezing met zijn mooiste filmpjes. Bevers die modder naar hun burcht dragen, uitbundig spelende jonge dassen, otters die rollend onder een brug hun territorium markeren, allerlei vogelsoorten enzovoort. Bij die beelden weet Tonnie ook nog eens prachtige verhalen te vertellen. Kortom, een echte aanrader. Wil je Tonnie boeken, dan kun je contact met hem opnemen via de mail tonniesterken@kpnplanet.nl.<br />
<br />
Hieronder een mooi voorbeeld uit zijn repertoire. Een ottermoeder, spelend met haar jong. Wel even op groot scherm bekijken.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe allowfullscreen='allowfullscreen' webkitallowfullscreen='webkitallowfullscreen' mozallowfullscreen='mozallowfullscreen' width='320' height='266' src='https://www.blogger.com/video.g?token=AD6v5dx1PqNRO-_BkkNVBpMSTkBerVH1XeCzSjEkB3CDq5gcLEL4C2HgvmvU1daEjSndjR8I8Qd_aulRrf3kDJSZNQ' class='b-hbp-video b-uploaded' frameborder='0'></iframe></div>
<br />Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-86549653462114385562017-11-27T21:21:00.000+01:002017-11-27T21:30:06.210+01:00De vossen van Weil<div class="Hoofdtekst">
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-SatlI5ilw9w/Whx1dXgfmLI/AAAAAAAAIwE/Jcw84dRBqP0wxq__ozDtHky6N1ugeZV4ACLcBGAs/s1600/Vos%2Bprenten%2Bvoor%2Bachter%2Bblubber%2BHavelte.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="533" data-original-width="800" height="266" src="https://4.bp.blogspot.com/-SatlI5ilw9w/Whx1dXgfmLI/AAAAAAAAIwE/Jcw84dRBqP0wxq__ozDtHky6N1ugeZV4ACLcBGAs/s400/Vos%2Bprenten%2Bvoor%2Bachter%2Bblubber%2BHavelte.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Prachtige prenten van een vos, gevonden in in Havelte in betere tijden.</td></tr>
</tbody></table>
<br />De regen van de laatste dagen heeft van elk favoriet
zandpad een heuse rivier gemaakt. Al dagen kijk ik reikhalzend uit naar op zijn
minst een droge nacht. Ik wil namelijk zo graag weer eens een mooie vossenprent
vinden. Aan de andere kant dank ik de almachtigen van deze wereld op mijn blote
knietjes dat ik überhaupt weer in de regen buiten kan lopen. <o:p></o:p></div>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
<div class="Hoofdtekst">
De afgelopen vier weken werden namelijk nogal in beslag
genomen door het herstellen van de Ziekte van Weil, een vrij heftige bacteriële infectie die
onder andere wordt verspreid via de urine van bruine ratten. Ik ben tien dagen
heel ziek geweest en moest vijf dagen in het ziekenhuis verblijven met als
dieptepunt acuut lever- en nierfalen. Door een tijdige diagnose en dito behandeling - ook al was de eerste sneltest negatief - is me erger leed waarschijnlijk bespaard gebleven en zijn mijn nieren in ieder geval volledig hersteld. <o:p></o:p></div>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
<div class="Hoofdtekst">
Na twee weken aansluitende wandel- en bankligrevalidatie voelde ik me
vandaag weer sterk genoeg om wat te struinen in een stukje bos wat verder van
huis. Ik verheugde me op het zwerftochtje, maar had, zoals altijd, ook een
boodschappenlijstje. Ik was bijvoorbeeld nieuwsgierig hoe het de das verging
die een tijdje geleden serieuze plannen leek te hebben voor het bouwen van een
nieuwe burcht. Als basis gebruikte hij een verlaten en nagenoeg dichtgegroeid
vossenburchtje. Een maand of twee geleden toen ik er voor het laatst was, had
hij (of zij) dit uitgebreid met 2 nieuwe pijpen. <o:p></o:p></div>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-U7XtBgJ0EZo/WhxwZAjsF-I/AAAAAAAAIvs/0UifKum8ihk_JMC6pdiOGZcUJDtvPCHIQCLcBGAs/s1600/Das%2Blatrine.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="956" data-original-width="1600" height="238" src="https://3.bp.blogspot.com/-U7XtBgJ0EZo/WhxwZAjsF-I/AAAAAAAAIvs/0UifKum8ihk_JMC6pdiOGZcUJDtvPCHIQCLcBGAs/s400/Das%2Blatrine.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Verse latrine van een das. </td></tr>
</tbody></table>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
<div class="Hoofdtekst">
Er was niet veel veranderd, al kon ik zien aan de vele
wroetsporen in de grond en aan het feit dat de reëenwissel die vlak lang een
burchtje loopt een stuk breder was geworden dat er in ieder geval nog 1 das
rondscharrelt. Ongeveer 25 meter verderop vond ik een nieuw burchtje met vers
vergraven zand en net buiten het bos een al even verse latrine. Maar ook op deze nieuwe plek was het
grondverzet nog niet heel indrukwekkend. Maar zo gaat het vaak. Een tijdje
lijkt het alsof een das op zo'n plek een beetje aan het klussen is met een
zomerhuisje en dan ineens, vaak als er een partner is gearriveerd, verandert
het zomerhuisje in <i>no time</i> een kasteel. <o:p></o:p></div>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-Ek5xCuSeyAI/WhxwjbUDOqI/AAAAAAAAIv0/cBmwE3KfqtEMLSE8ztJKvtDBgF3f_zYpQCLcBGAs/s1600/Das%2Bkeutel.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="600" height="266" src="https://1.bp.blogspot.com/-Ek5xCuSeyAI/WhxwjbUDOqI/AAAAAAAAIv0/cBmwE3KfqtEMLSE8ztJKvtDBgF3f_zYpQCLcBGAs/s400/Das%2Bkeutel.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Uitwerpsel van das in de latrine. Ze eten nu nog mais van de overgebleven kolven op de akkers. </td></tr>
</tbody></table>
<div class="Hoofdtekst">
Ik struinde verder zuidwaarts en koerste aan op een stuk
met oude fijnsparren. Ik hou van dit soort bossen. De bodem is er bedekt met een dik en zacht mostapijt. Je
zou er even kunnen gaan liggen en toen ik weer thuis was bedacht ik me pas dat
ik gewoon had moeten doen. Maar ik had de eekhoorns in de kop. Zo lang ik me
kan herinneren vind ik hier al afgekloven kegels van sparren als teken van hun aanwezigheid, terwijl ik ze zelf hier nog nooit gezien heb. Het laatste tijd
kwamen daar echter geen verse afgekloven kegels meer bij. En ook de mij bekende eekhoornnesten
in de lariksen even verderop zijn nu oud en vervallen. Het lijkt alsof de eekhoorns uit dit
bos verdwenen zijn. En ik krijg de indruk dat dit in meer bossen in Drenthe aan
de gang is. Maar dat zou ik natuurlijk beter moeten onderzoeken voor ik dat
beweer.</div>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
<div class="Hoofdtekst">
In een ander gedeelte van het bos vond ik een mooi stammetje dat door een zwarte specht aan grote splinters was gehakt. Ik zag aan de lege keverlarvegangen in het hout
dat was overgebleven dat hij een groot aantal eiwitbommetjes had bemachtigd. Nu mieren nauwelijks meer actief zijn, neemt het aandeel keverlarven in het
zwarte spechten-menu weer toe. En het is iedere keer weer fascinerend om te
zien hoe groot die houtsplinters zijn die een zwarte specht uithakt om bij die
larven te komen. Probeer het zelf maar eens met een mes of schroevendraaier. Dat valt nog niet mee!<o:p></o:p></div>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-WIqv-DF_o7g/Whxv7uoc2sI/AAAAAAAAIvo/pp-V9OXVW78OQHG37KnjOrzM2MXX0_NgwCLcBGAs/s1600/Zwarte%2Bspecht%2Bhaksporen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="600" height="266" src="https://3.bp.blogspot.com/-WIqv-DF_o7g/Whxv7uoc2sI/AAAAAAAAIvo/pp-V9OXVW78OQHG37KnjOrzM2MXX0_NgwCLcBGAs/s400/Zwarte%2Bspecht%2Bhaksporen.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foerageersporen op keverlarven door zwarte specht. </td></tr>
</tbody></table>
<div class="Hoofdtekst">
<br /></div>
<br />
<div class="Hoofdtekst">
Tot slot liep is dus nog even over een van die al eerder
genoemde verregende zandpaden in de ijdele hoop op de prent van een vos. Ze
hebben er zelf natuurlijk geen benul van, maar de wetenschap dat er buiten
altijd vossen zullen zijn, was voor mij, 'gevangen' binnen de vier muren van
dat ietwat treurige ziekenhuis, een buitengewoon opbeurende gedachte. <o:p></o:p></div>
Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-52912628756705338952017-10-21T10:37:00.000+02:002017-12-08T12:26:05.398+01:00In het voetspoor van Linnaeus - Boekenweek 2018<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-iW8tT2IqzSw/Wer0IP8JD6I/AAAAAAAAImU/s26DdMr-BF8C8dj5qzDCC-ymGfIrFsbHwCLcBGAs/s1600/Carolus_Linnaeus_by_Hendrik_Hollander_1853.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1147" height="200" src="https://1.bp.blogspot.com/-iW8tT2IqzSw/Wer0IP8JD6I/AAAAAAAAImU/s26DdMr-BF8C8dj5qzDCC-ymGfIrFsbHwCLcBGAs/s200/Carolus_Linnaeus_by_Hendrik_Hollander_1853.jpg" width="143" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Een jonge Carolus Linnaeus<br />
geschilderd in 1853 door<br />
Hendrik Hollander.</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: inherit;">Het thema van de <a href="http://www.boekenweek.nl/thema-natuur/" target="_blank">Boekenweek 2018</a> is Natuur. In dat licht werk ik voor de maanden rond de Boekenweek een lezing uit onder de titel <b><i>In het voetspoor van Linnaeus</i></b><i style="font-weight: bold;">. </i>N</span><span style="font-family: inherit;">atuurschrijvers staan figuurlijk (bijna) altijd op de schouders van een voorganger. Iemand die hen inspereerde of zelfs vrij letterlijk aan de hand nam. In mijn lezing ga ik in op de mooiste verhalen, avonturen en ontdekkingen van natuurschrijvers in de afgelopen 300 jaar. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: inherit;"><span style="font-family: "georgia" , serif;"></span><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: inherit;">Mijn verhaal begint bij de in 1707 geboren Zweedse natuuronderzoeker Carolus Linnaeus. In 2013 legde ik deels de route af van de studiereis die hij bijna 300 jaar eerder door de Zweedse provincie Dalarna maakte. In het dagboek dat hij van die reis bijhield, beschreef hij niet alleen allerlei feiten over planten, dieren, mensen en gebruiken, maar hij springt hier en daar - meer dan bij zijn eerdere dagboek van zijn reis door Lapland - uit de band met een mooie landschapsbeschrijving of natuurbeleving. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><b>Von Humboldt</b></span><br />
<span style="font-family: inherit;">Ook al begint mijn verhaal op de grens van Noorwegen en Zweden en kom ik geregeld op dat avontuur terug, de natuur in de directe omgeving van mijn huis is de rode draad. Van hieruit dwaal ik via bekende namen als Von Humboldt, Thoreau, Darwin, Muir, Heimans en Thijsse en J.A. Baker steeds verder af naar hedendaagse natuurschrijvers als Robert Macfarlane, Caspar Janssen en Koos van Zomeren. Ook minder bekende helden komen langs en ik laat zien dat ze vaak onterecht in de vergetelheid zijn geraakt. De lezing wordt (hopelijk) geen gortdroge aaneenschakeling van citaten, maar explosie aan mooie verhalen over wat natuurschrijvers drijft en over hun soms nogal hachelijke avonturen. En, als het mag, vertel ik graag iets over de twee boeken waar ik zelf op dit moment aan werk en die dan hopelijk klaar zijn. Onder het plaatje van Von Humoldt vind je wat meer info over beide boeken. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><b>Agenda</b></span><br />
<span style="font-family: inherit;">In de Agenda in de rechter menubalk vind je waar de lezing wordt gegeven. De lezing wordt waarschijnlijk in twee lengtes aangeboden, 1 uur zonder pauze of 2 x 45 minuten met pauze. Mocht u de lezing willen boeken, dan kunt u contact opnemen via aaldrikpot@gmail.com. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "georgia" , serif;"><br />
</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "georgia" , serif;"></span></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-lA8jBUJ7PWA/Wery6NOZdDI/AAAAAAAAImQ/KbpNk-0drxAMKACKDoboCv74m45T1vS2gCEwYBhgL/s1600/humboldt-library-berlin-1856%2Bklein.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="575" data-original-width="800" height="287" src="https://4.bp.blogspot.com/-lA8jBUJ7PWA/Wery6NOZdDI/AAAAAAAAImQ/KbpNk-0drxAMKACKDoboCv74m45T1vS2gCEwYBhgL/s400/humboldt-library-berlin-1856%2Bklein.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Alexander von Humboldt in zijn bibliotheek in Berlijn in 1856.<br />
Geschilderd door Eduard Hildebrandt.</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b>
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-PqGM1pcdKBw/Wer_wIO1wXI/AAAAAAAAImk/b5eo68oglocjJraFjSxIg15Fjrz1b9I7wCLcBGAs/s1600/Nachtegalen_cover.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1025" height="200" src="https://1.bp.blogspot.com/-PqGM1pcdKBw/Wer_wIO1wXI/AAAAAAAAImk/b5eo68oglocjJraFjSxIg15Fjrz1b9I7wCLcBGAs/s200/Nachtegalen_cover.jpg" width="127" /></a><b><span style="font-family: inherit;">De onsterfelijke nachtegalen</span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: inherit;">Begin februari 2018 verschijnt bij uitgeverij kleine Uil <i><a href="https://www.kleineuil.nl/proza/de-onsterfelijke-nachtegalen-natuurdagboek-details" target="_blank">De onsterfelijke nachtegalen</a>, </i>een natuurdagboek in briefvorm waaraan Barbara de Beaufort en ik tot eind november werken. In dat dagboek verkennen we een jaar lang de natuur in onze 'achtertuin' en merken we hoe een simpele vraag over het gemis van bepaalde vogelgeluiden tijdelijk met onze briefwisseling aan de haal gaat. Al zijn de avonturen in ons bestaan wat minder groots en meeslepend als die van bijvoorbeeld Alexander von Humboldt, ook in onze achtertuinen bleek weer dat verdieping in de natuur vaak leidt tot veel plezier, verwondering en vooral ook weer nieuwe vragen. We bleven steeds nieuwsgierig hoe bepaalde diersoorten hun leven leiden, maar hadden ook veel vragen (en soms een antwoord) over hoe wij ons als mensen verhouden ten opzichte van andere wezens. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<b>Het Prentenboek</b><br />
<span style="font-family: inherit;">Door het schrijven van het dagboek en mijn zoektocht naar een dagelijkse portie natuur, laaide mijn vroege liefde voor vogels weer in alle hevigheid op. De laatste jaren werden ze een beetje naar de achtergrond verdrongen door zoogdieren en vooral ook door het (leuke) monnikenwerk aan diersporen. Dat laatstgenoemde werk leidt hopelijk in maart tot het verschijnen </span><b style="font-family: inherit; font-style: italic;">Het Prentenboek </b><span style="font-family: inherit;">waar </span><a href="http://extrabushcraft.nl/" style="font-family: inherit;" target="_blank">René Nauta</a><span style="font-family: inherit;"> en ik hard aan werken</span><span style="font-family: inherit;">. Het wordt een kloek boek over de pootafdrukken van zoogdieren, vogels en andere dieren. Via deze </span><a href="https://www.facebook.com/groups/106198890075888/" style="font-family: inherit;" target="_blank">Facebook-pagina</a><span style="font-family: inherit;"> kun je de ontwikkelingen volgen. </span></div>
Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-36456865816883992902017-10-13T19:21:00.002+02:002017-10-13T19:21:41.009+02:00Roodbuiken en zwartbuiken<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-PFLDdGsMfHw/WeDqelSDOPI/AAAAAAAAIlg/bfOAZaSRzTQi87Kjb6e66H9O09NWCmd6gCLcBGAs/s1600/Waterspreeuw%2Bklein%2Bzwartbuik%2BAP20171013-001.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="559" data-original-width="800" height="278" src="https://4.bp.blogspot.com/-PFLDdGsMfHw/WeDqelSDOPI/AAAAAAAAIlg/bfOAZaSRzTQi87Kjb6e66H9O09NWCmd6gCLcBGAs/s400/Waterspreeuw%2Bklein%2Bzwartbuik%2BAP20171013-001.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Zwartbuikwaterspeeuw, Steenbergerloopje, 13 oktober 2017.</td></tr>
</tbody></table>
Van waterspreeuwen kan ik aardig van slag raken. In positieve zin dan. Mijn eerste zag ik in 1991 bij het ijsbaantje op Schiermonnikoog. Ik was, 18 jaar oud, op pad met een excursie van Avifauna Groningen. Dankzij de onvolprezen site <a href="http://natuurtijdschriften.nl/download?type=document&docid=549910" target="_blank">natuurtijdschriften.nl </a>vond ik een verslagje van die bijzondere waarneming. De vogel liet toen prachtig alle in mijn vogelgids genoemde kunstjes zien.<br />
<br />
In de decennia daarna zag ik watespreeuwen in de Eifel, Ardennen, Harz, Zwitserland, Engeland en in Noorwegen. Vooral in Zwitserland heb ik uren langs snelstromende beekjes gelegen om waterspreeuwen te observen en fotograferen. Ik was benieuwd of ik iets kon achterhalen van hun voedselkeuze, want wat ze onder water zwemmend van die beekbodem snaaiden vond ik razend interessant. Echt veel wijzer werd ik niet. Heel af en toe zag ik ze met een of ander insect weer boven komen, maar meestal was die al in de maag verdwenen of lukte me het niet om het insect te determineren van die afstand of ze werden in vliegende vaart naar de jongen gebracht. Ook het fotograferen bleek niet echt succesvol. Ik heb slechts 1 acceptabel plaatje in mijn archief zitten.<br />
<br />
<b>Ondersoorten</b><br />
Pas veel later kwam ik er achter dat er twee (onder)soorten waterspreeuwen zijn, zwartbuiken en roodbuiken. (In mijn eerste vogelgids Zien is kennen wordt de waterspreeuw in het geheel niet behandeld). De zwartbuiken, zoals die op Schiermonnikoog, komen voor in Scandinavië en in grote delen van Frankrijk. De roodbuiken komen voor in Midden-Europa, maar ook in Groot-Britannië. In Zuid-Limburg heeft een paar keer een waterspreeuw gebroed en dat bleken dan weer roodbuiken. Dat lijkt een wat rare verdeling en hoe het precies zit met de verspreiding van de twee, kan ik niet achterhalen.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-wrvD5zOQIZA/WeDqerZJ-kI/AAAAAAAAIlc/SiClyC-nA0EB3O2aaRFEZFpKC4UgrI4nACEwYBhgL/s1600/Waterspreeuw%2Bklein%2Broodbuik%2BAP20050524-343.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="555" data-original-width="800" height="277" src="https://3.bp.blogspot.com/-wrvD5zOQIZA/WeDqerZJ-kI/AAAAAAAAIlc/SiClyC-nA0EB3O2aaRFEZFpKC4UgrI4nACEwYBhgL/s400/Waterspreeuw%2Bklein%2Broodbuik%2BAP20050524-343.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Roodbuikwaterspreeuw, 's Charl, Zwitserland, april 2005.</td></tr>
</tbody></table>
Deze week dook er een waterspeeuw op bij de vistrap achter het Sterrenbos van Mensinge. Het bleek een zwartbuik (bijna alle dwaalgasten blijken zwartbuiken) en tot grote vreugde van de fotografen was hij nogal mak. Nou ben ik niet meer zo van het twitchen (vroeger heb ik honderden kilometers gefietst om bijzondere vogelsoorten aan mijn jaarlijst te kunnen toevoegen), maar voor deze waterspreeuw maakte ik toch graag een uitzondering. Ik liet mijn teletoeter in mijn fietstas glijden en kachelde vol goede moed richting Roden.<br />
<br />
Toen ik rond een uur of elf bij de vistrap aankwam zag ik al aan de houding van de aanwezige fotografen dat de vogel gevlogen was. Een stuk of vijftien lotgenoten, waarvan veel in camouflagetenue, leunden wat achterover en maakten een praatje met de buurman. De vogel zou wel snel terugkomen was de optimistische gedachte. Ik keek wat om me heen. Zag een paar verse otterprenten in de beekoever staan, genoot van de overvliegende koperwieken en de joelende boomlevers in het bos. Maar na een uurtje vond ik wel best en fietste naar Roden voor een krant, een broodje en koffie.<br />
<br />
<b>Prachtig schouwspel</b><br />
Op de weg terug naar huis, zag ik bij het Steenbergerloopje een bewegend bolletje op het stuwtje. Dat moet hem zijn schoot door mij heen. Op een meter of tien afstand bracht ik mijn telelens in stelling en schoot in no time 150 plaatjes van de zwemmende, duikende en krabbende watespreeuw. Wat een prachtig schouwspel!<br />
<br />
Nadat ik genoeg foto's had gemaakt, fietste ik langs de ochtendlocatie. Het was inmiddels twee uur en daar zaten waarempel dezelfde mensen als drie uur eerder. Nog steeds even vrolijk, wachtend op een waterspreeuw die dus een paar honderd meter verderop zat. Toen ik dat vertelde bleven ze allemaal gewoon op hun post. Hij komt vanzelf weer, was nog steeds het idee.<br />
<br />
Eenmaal thuis drukte ik ietwat gespannen het SD-kaartje in de computer. Een voor een verschenen de plaatjes in beeld. Van de 150 bleek er slechts eentje scherp. Heb ik weer. Dus, in plaats van dat ik gewoon blij was met de prachtige waarneming, werd ik zowaar wat chagrijnig door de mislukte foto's. En om dat gevoel weer wat te verdrijven, besloot ik er maar een stukje over te schrijven.<br />
<br />
O ja, en ik had nog een filmpje gemaakt. En dat is misschien nog wel leuker...<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe width="320" height="266" class="YOUTUBE-iframe-video" data-thumbnail-src="https://i.ytimg.com/vi/VBUrtUR8EZE/0.jpg" src="https://www.youtube.com/embed/VBUrtUR8EZE?feature=player_embedded" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></div>
<br />
<br />
<br />
<br />Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-42813261452915271212017-09-22T16:35:00.002+02:002017-09-22T16:35:16.896+02:00Het verlangen naar lammergier<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-gZlJ5-3rtrY/WcUb2lpQirI/AAAAAAAAIfk/j5BxyrgM-GEln27hQUmhovZ0_EyQ0lSXQCEwYBhgL/s1600/Lammergier%2BAP20151011-124.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="418" data-original-width="600" height="277" src="https://3.bp.blogspot.com/-gZlJ5-3rtrY/WcUb2lpQirI/AAAAAAAAIfk/j5BxyrgM-GEln27hQUmhovZ0_EyQ0lSXQCEwYBhgL/s400/Lammergier%2BAP20151011-124.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Lammergier, Val Sesvenna, oktober 2015</td></tr>
</tbody></table>
<div>
Het is maar een dag rijden naar het paradijs. De plek waar mijn vaak wat overprikkelde geest tot rust kan komen. Waar het vaak chronisch vermoeide en pijnlijke lijf juist door inspanning elke dag een beetje sterker en minder pijnlijk wordt. Waar ik slaap als een os. De bergen van Zuidoost-Zwitserland, het Unterengadin.</div>
<div>
<div>
Ieder jaar ga ik er minstens een week naartoe, meestal ergens in het najaar. Maar dit jaar was het iets eerder en helaas ook maar anderhalve dag. We waren op doorreis naar Italië. Voor een ander project. </div>
</div>
<div>
We konden nog één dag wandelen en vanuit het pension <a href="http://larandulina.com/" target="_blank">La Randulina</a>, waar we altijd vertoeven, kun je alle kanten op. We kozen voor onze 'inloopwandeling' richting Griosch. Niet te zwaar, een kleine twintig kilometer met prachtige berggezichten en meteen kans op allerlei leuke alpenbeesten. </div>
<div>
In de bergen moet je wel wat meer je best doen dan in Nederland als het aankomt op het zien van vogels en zoogdieren. Het lanschap is er immers groots en weids. Ik tuur dan ook geregeld alle grazige stukjes op berghellingen af op zoek naar gemzen, edelherten of steenbokken. En het luchtruim rond de bergtoppen worden regelmatig gescand op roofvogels. Vooral de lammergier heeft mijn bijzondere belangstelling. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Herintroductie</b></div>
<div>
Een jaar of zeven geleden startte een herintroductieproject van de lammergier in de Zwitserse alpen. Ik weet nog dat ik twee jaar later voor het eerst een adulte en een jonge vogel zag nabij s-Charl. In één kijkerbeeld. Ik was redelijk buiten zinnen van deze waarneming, maar de Zwitserse wandelaars om mij heen reageerden iets neutraler. 'Bartgeier? Ik bedoelde zeker een Steinadler? Die kwam hier wel voor. Haha, Bartgeier. Gekke Hollander.'</div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-GuycFmLdX58/WcUb4sOV-MI/AAAAAAAAIfo/fQwgHJUiuGAAyFHWqVItF0N_Lx7oPtDTwCLcBGAs/s1600/Steenarend%2BAP20170826-025.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="513" data-original-width="800" height="256" src="https://4.bp.blogspot.com/-GuycFmLdX58/WcUb4sOV-MI/AAAAAAAAIfo/fQwgHJUiuGAAyFHWqVItF0N_Lx7oPtDTwCLcBGAs/s400/Steenarend%2BAP20170826-025.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">2e kj Steenarend nabij Griosch, augustus 2017.</td></tr>
</tbody></table>
<div>
Dit jaar had ik een soortgelijke ervaring. We zaten in Griosch buiten aan de koffie bij Doris en Chasper toen ik in de verte een lammergier het dal over zag steken. Het was niet meer dan een vlek en ik weet ook niet waarom ik meteen zag dat het een lammergier was. Dat fenomeen heet <i>jizz </i>geloof ik. Ik kreeg de vogel gelukkig snel in de kijker: volledig donker verenkleed, dus jonge vogel. </div>
<div>
Op het 'terras' zaten ook drie Zwitsers. Ze moesten, net als wij hun taartje delen met tientallen wespen. De man in het gezelschap stond met zijn verrekijker in de richting te turen naar de plek waar ik zojuist die lammergier zag verdwijnen. In mijn steenkolenduits probeerde ik hem duidelijk te maken dat ik daar net een lammergier had gezien. Hij keek me bedenkelijk aan. </div>
<div>
Even later kwam de vogel weer in beeld. Dacht ik. Het was echter geen lammergier maar een tweedejaars steenarend. De Zwitser wist wel het verschil tussen beide soorten en zei dat het een steenarend was. </div>
<div>
'Ja, das stimmt, aber die vogel von sojetzt...' Nou ja, laat maar. Ik moest echt een keer op Duitse les. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Wigvormige staart</b></div>
<div>
Ik at mijn heerlijke worteltaart op en probeerde daarbij geen wesp mee naar binnen te krijgen. Toen we weer wilden opstaan, vloog de lammergier weer in beeld. Ik kon snel een foto maken om mezelf en de Zwitser te overtuigen dat die lammergier blijkbaar een steenarend had opgejaagd, die daar ergens in een boomtop had zitten dutten. Kortom, er waren twee grote roofvogels. Even later kwam er, heel educatief, zelfs nog een buizerd bij. Hoe dan ook, op de foto van de lammergier was gelukkig de wigvormige staart goed te zien. </div>
<div>
De Zwitser was overtuigd. Zelfs zijn vrouw en dochter moesten de foto even bekijken. 'Sie haben ein andere Schwanz', voegde ik er aan toe en op het moment dat ik het zei kreeg ik het schaamrood op de kaken. Had ik nu wel het goede woord voor staart gebruikt of had ik die mevrouw nu net gezegd dat die lammergier een andere piemel had? </div>
<div>
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://2.bp.blogspot.com/-2Q-fEioPGp0/WcUbogBgw5I/AAAAAAAAIfg/hhRqZwT9fQEDsN3HZOaUgY2sAevEM0ZCACLcBGAs/s1600/Lammergier%2BAP20170826-026.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="534" data-original-width="800" height="266" src="https://2.bp.blogspot.com/-2Q-fEioPGp0/WcUbogBgw5I/AAAAAAAAIfg/hhRqZwT9fQEDsN3HZOaUgY2sAevEM0ZCACLcBGAs/s400/Lammergier%2BAP20170826-026.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jonge lammergier nabij Griosch, augustus 2017</td></tr>
</tbody></table>
<div>
Van 7 tot en met 15 oktober worden in de Alpen de zogenaamde Bartgeier Beobachtungstage georganiseerd (<a href="http://bartgeier.ch/beobachtungstage" target="_blank">klik hier</a>). Ik kreeg er een persoonlijke uitnodiging voor, waarschijnlijk omdat ik al mijn waarnemingen van lammergieren (voorzien van foto's) netjes invoer op de Zwitserse versie van waarneming.nl (ornitho.ch). Ik heb in de afgelopen weken mijn agenda vijf keer bekeken en zelfs al een formulier ingevuld om extra vrije dagen te kopen. Maar ook al is mijn <i>bergweh </i>en het verlangen naar lammergier nog zo groot, het zou gekkenwerk zijn.</div>
<div>
Daarom kijk ik hier in Nederland maar uit naar vogels die me figuurlijk meenemen naar de bergen. Grote gele kwikstaart, zwarte roodstaart, slechtvalk... Soms helpt het, maar meestal niet. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
p.s. de titel van dit blog heb ik ontleend aan de twee onvolprezen boekjes die Koos van Zomeren schreef over het verlangen naar hazelwormen en klapeksters. </div>
<div>
<br /></div>
Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-73989534114857843002017-08-22T16:24:00.000+02:002017-08-23T10:27:56.411+02:00Natuurspoorjournaal #104 - Ochtenddas<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-brP9F89SFPs/WZw72l1WskI/AAAAAAAAIS4/g5P6rosJje8ibADIiEQal7XxONQLWwj8wCLcBGAs/s1600/Das%2Bwissel%2BElp.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="600" data-original-width="800" height="300" src="https://4.bp.blogspot.com/-brP9F89SFPs/WZw72l1WskI/AAAAAAAAIS4/g5P6rosJje8ibADIiEQal7XxONQLWwj8wCLcBGAs/s400/Das%2Bwissel%2BElp.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Loopspoor van een das in de buurt van Elp. </td></tr>
</tbody></table>
<div>
Het voordeel van wakker worden ín het bos is dat je ook de diersporen ziet die later in de ochtend al weer verdwenen zijn. Loopsporen van een das in bedauwde gras bijvoorbeeld zoals op bovenstaande foto die is gemaakt in de buurt van Elp. Normaalgesproken ben ik - helaas - niet zo'n vroege vogel, maar om meerdere redenen moet ik daar toch maar eens verandering in brengen. </div>
<div>
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-3G7dOKBCcqc/WZw-Qlbo1MI/AAAAAAAAITE/hTGAjRlOEF813Jo2_B2DEcIvJH-gN-X0gCLcBGAs/s1600/Nicolette.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="438" data-original-width="800" height="218" src="https://1.bp.blogspot.com/-3G7dOKBCcqc/WZw-Qlbo1MI/AAAAAAAAITE/hTGAjRlOEF813Jo2_B2DEcIvJH-gN-X0gCLcBGAs/s400/Nicolette.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Zelfde plek, maar dan de avond er voor.</td></tr>
</tbody></table>
<div>
Want wat is het heerlijk buiten in die ochtenduren. Tien minuten na de vondst van dat dassenspoor, stonden we ons al weer te verlekkeren bij een zwarte ooievaar die in een dampend bosven naar iets eetbaars zocht. Ik heb er geen foto van kunnen maken omdat mijn camera te vochtig was, maar het plaatje zit een week later nog tegen de binnenkant van mijn ogen geplakt. Een plaatje met een - ik durf het bijna niet te zeggen - buitelandse wildernisallure, maar dan gewoon in Drenthe. </div>
Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8985740554828153420.post-83885073427313177132017-07-26T10:47:00.002+02:002017-07-26T10:47:23.144+02:00Natuurspoorjournaal #103 - Konijnenholen<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-v-5ksWjQ4ik/WXhJ8CqJoTI/AAAAAAAAIGk/Zd4QGdwE1PQO1eJ_YAVWiAOkLqErK9fSACLcBGAs/s1600/Konijn%2Bhol%2B1%2BAP20170616-008.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="600" height="266" src="https://4.bp.blogspot.com/-v-5ksWjQ4ik/WXhJ8CqJoTI/AAAAAAAAIGk/Zd4QGdwE1PQO1eJ_YAVWiAOkLqErK9fSACLcBGAs/s400/Konijn%2Bhol%2B1%2BAP20170616-008.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto 1. Van afstand een dassenburcht, van dichtbij toch echt 'gewoon' van konijn. </td></tr>
</tbody></table>
Onlangs liepen Nicolette en ik een rondje in Westerwolde. Op de hei van Ter Borg zag ik 'in de verte' een grote witte bult zand liggen. Eerste gedachte: tjonge, die das laat wel heel duidelijk zien dat hij er is. En de locatiekeuze was ook wat vreemd. Nu bouwen dassen wel vaker een (bij)burcht in een heideveld(je), maar op de een of andere manier toch altijd een beetje uit het zicht. Ik was dus blij verrast dat ik weer een 'plaatje' aan mijn zoekbeeld kon toevoegen. Dassen blijven immers verrassen.<br />
<br />
<h4>
Grote burchtcomplexen</h4>
Maar ter plaatse bleek weer op te gaan dat je eerst even rustig moet kijken. Of zoals mijn maatje René vaak zegt, als je wilt dat het een das is, zie je alleen nog maar das. Deze indrukwekkende hoop zand (foto 1) was echter naar buiten gewerkt door een konijn. Ook een wat atypisch beeld, want er was maar 1 zandkegel. Konijnen leven vaak in groepsverband en daardoor ontstaan meestal grotere burchtcomplexen (foto 2).<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://2.bp.blogspot.com/-Ij4Job6SrQ0/WXhQwhzQRaI/AAAAAAAAIG4/PKyGTYSxcW0H4cP0uyUSitPAjqbug6PzgCLcBGAs/s1600/Konijn%2Bhol%2B2%2BAP20140910-002.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="600" height="266" src="https://2.bp.blogspot.com/-Ij4Job6SrQ0/WXhQwhzQRaI/AAAAAAAAIG4/PKyGTYSxcW0H4cP0uyUSitPAjqbug6PzgCLcBGAs/s400/Konijn%2Bhol%2B2%2BAP20140910-002.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto 2. 'Klassiek' complex van konijnenburchten. </td></tr>
</tbody></table>
Het konijn werd in de twaalfde eeuw vanuit Frankrijk in heel West-Europa ingevoerd en als geschenk (lees jachtwild) uitgewisseld door kloosterlingen en adel. Tot de jaren vijftig van de vorige eeuw was het konijn een wijdverspreide soort in ons land. Door hun sociale levenswijze (ze zijn met veel om het simpel te zeggen) houden ze hun eigen geliefde habitat met korte vegetaties in stand.<br />
<br />
<h4>
<b>VHS</b></h4>
Maar erg goed gaat het niet met het konijn. Ziektes als myxomatose en de twee varianten van VHS (Viral Haemorraghic Syndrome) hebben de populaties een aardige deuk opgeleverd. Na de eerste VHS-uitbraak vanaf begin jaren negentig werd de soort op een mij aantal bekende plekken volledig weggevaagd. In gebieden waar een restpopulatie overbleef waren er snel tekenen van herstel, maar hier zorgde VHS 2 voor een nieuwe klap. Door de hoge stikstofdepositie worden de geschikte terreinen daarna in hoog tempo door verruiging ongeschikt voor hervestiging van konijnen.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-Hrp_AB5-o0s/WXhV9d3Ta9I/AAAAAAAAIHI/sh3Z0kQKoc8n6UIjiTg_41skCslXfS7QQCLcBGAs/s1600/Konijn%2BAP20170714-051.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="600" height="266" src="https://3.bp.blogspot.com/-Hrp_AB5-o0s/WXhV9d3Ta9I/AAAAAAAAIHI/sh3Z0kQKoc8n6UIjiTg_41skCslXfS7QQCLcBGAs/s400/Konijn%2BAP20170714-051.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto 3. Konijn. </td></tr>
</tbody></table>
Het konijn wordt ondanks al die tegenslagen nog steeds niet in zijn voortbestaan bedreigd. Vreemd is het wel dat het beeld van plekken die jarenlang door de vele sporen van konijnen werden gedomineerd vrij snel dichtgroeien met bijvoorbeeld pijpenstrootje. Dan zie je pas echt goed hoeveel invloed konijnen op het landschap hebben.Aaldrik Pothttp://www.blogger.com/profile/02882332028241408317noreply@blogger.com0